Aka karere aka gicumbi gafite amateka yihariye atandukanye nayutundi turere. aha twavugamo ko ahitwa mu murenge wa Rutare akagali ka Kigabiro ko ariho hatabarijwe umugogo w' umwami Kigeli wa IV Rwabugili.
Gicumbi
Ikindi gikomeye cyane aka karere niho urugamba rwo kubohora igihugu rwateguriwe ahitwa ku mulindi w'intwari gaherereye mumurenge wa shangasha.
Akarere ka Gicumbi kahuje uturere twahozeho mbere ya “reforme administrative” ya 2006 twa Rebero, Rushaki, Bungwe, Kisaro n'umujyi wa Byumba . Akarere ka Gicumbi gafite ubuso bungana na km2 829 burimo Umujyi wa Gicumbi ugizwe na 90,5 km² (imirenge ya Byumba, Kageyo n’Utugari 2 aritwo mu Murenge wa Rukomo (twa Cyuru na Kinyami). Akarere ka Gicumbi kagabanyijemo Imirenge 21, Utugari 109 n’imidugudu 630. [4]
Rwamiko:Rwamiko Ni Umurenge mu karere ka Gicumbi Kandi wegeranye n'umurenge wa Rutare,uyu murenge ugizwe n'utugari dutatu(3) aritwo:Cyeru,Kigabiro,Nyagahinga.
Giti:Giti ni umwe mumirenge makumyabiri n'umwe igize akarere ka Gicumbi uhana imbibi n'umurenge wa Rutare ndetse na Rwamiko,Kandi ugizwe n'utugari dutatu(3) aritwo:Gatobotobo,Murehe,Tanda.
Rushaki:Umurenge wa Rushaki mu karere ka Gicumbi ugizwe n'utugari dutatu(3) aritwo:Gatenga,Kamutora,Karurama.
Ubworozi n'ubuhinzi ni ingingo z'ingenzi mu iterambere ry'Akarere ka Gicumbi, kandi bifite uruhare runini mu bukungu bw'abaturage b'akarere ndetse no mu mibereho yabo. Akarere ka Gicumbi, nk'akarere kari mu ntara y'Amajyaruguru, kigaragara cyane mu buhinzi n'ubworozi, bifite uruhare mu gutuma abaturage babona ibiribwa by'ibanze, ndetse bikanatanga amahirwe y'imirimo. Dore uko ubworozi n'ubuhinzi bikorwa muri Gicumbi:
Ubuhinzi bwa kijyambere: Leta y'u Rwanda, ifatanyije n'abafatanyabikorwa, yashyizeho gahunda zitandukanye zo gufasha abahinzi mu karere ka Gicumbi, harimo gutanga imbaraga mu buhinzi bwa kijyambere, guhugura abahinzi, no kubashyira hamwe mu koperative (amakoperative y’abahinzi).
Kongera umusaruro: Mu rwego rwo kongera umusaruro, aborozi bakoresha uburyo bwa kijyambere mu korora amatungo, harimo imirima yo kubakira amatungo, imirima y'ibinyampeke by'amatungo, n'ibikoresho byo gukurikirana ubuzima bw'amatungo.
Gutanga ibikoresho by’ubworozi: Hari gahunda za Leta n'abafatanyabikorwa zo gutanga ibikoresho by’ubworozi nk'imiti, inyongeramusaruro, n'ibikoresho byo kubika ibiryo by'amatungo.
Imihindagurikire y'ibihe: Imihindagurikire y'ibihe, nk'izuba rikabije cyangwa imvura nyinshi, bigira ingaruka ku buhinzi n'ubworozi, bigatuma bamwe mu baturage babura umusaruro.
Ikibazo cy'ubutaka: Ubutaka bw'akarere ka Gicumbi bwifashishwa cyane mu buhinzi no mu bworozi, ariko hari ikibazo cyo kubura ubutaka bunoze bwo guhingamo cyangwa bwo kororeramo, bikaba byatera ibibazo by'ubukungu mu miryango.
Isoko n'ubucuruzi: Nubwo hari amahirwe yo kongera ubuhinzi n'ubworozi, abaturage baracyahangayikishijwe no kubona amasoko ahamye, cyane ku musaruro w'amatungo n'ibihingwa.
Imihanda y'ubwoko bwose: Gicumbi ifite imihanda isanzweho, kandi ikomeje kwitabwaho mu kubaka imihanda myiza. Imihanda ikoreshwa mu gutwara abantu n'ibicuruzwa, igafasha abahinzi, aborozi, ndetse n'abacuruzi kugera ku masoko ndetse no kugera ku baturage b'ahantu hatandukanye.
Imihanda y'icyiciro cya kabiri na gatatu: Hari imihanda ireshya n’icyiciro cya kabiri (imihanda mikuru) ndetse n'iy'icyiciro cya gatatu (imihanda y'ibanze), kandi igihugu gikomeje gahunda yo kubaka imihanda y'ubwoko bwa kijyambere, hamwe n'ibindi bikorwa byo kubungabunga no gutunganya imihanda.
Imihanda ya kaburimbo: Mu rwego rwo gukomeza guteza imbere ibikorwa by’imihanda, imihanda ya kaburimbo imaze kugera mu bice bitandukanye by'akarere, kandi iri kwitabwaho cyane mu mishinga y'ubukungu.
Guhuza imihanda: Kubaka imihanda ijya mu midugudu itandukanye ya Gicumbi, guhuza abaturage, no kubasha kugera ku bindi bice by’igihugu ni ikintu gikomeje kwitabwaho.
Gutanga amazi meza: Gicumbi ifite gahunda zinyuranye zo gutanga amazi meza ku baturage. Gahunda yo kugeza amazi meza ku baturage hirya no hino mu karere ikomeje kuba icy'ingenzi, cyane cyane mu midugudu.
Isuku n'isukura: Mu rwego rwo gukomeza kugira ubuzima bwiza, ibikorwa byo kubungabunga isuku no kwita ku isuku n’isukura mu midugudu no mu mugi wa Gicumbi birakorwa. Gahunda yo gukora ubukangurambaga mu isuku ituma abaturage basobanukirwa n'akamaro ko kubungabunga ibidukikije.
Gutanga amashanyarazi: Gicumbi ifite gahunda nyinshi zo kugeza amashanyarazi ku baturage. Amashanyarazi atangwa mu buryo bwa nnyuma (mu buryo bw'amashanyarazi ava mu mishinga y'ubushobozi bw'igihugu), ndetse gushiraho amashanyarazi akomoka ku mirasire y'izuba (solar power) nabyo biri gushyirwaho ku baturage batabona amashanyarazi aturutse ku muriro w'amashanyarazi rusange.
Kubaka ibikorwa remezo by’amashanyarazi: Uyu munsi, abaturage b’akarere ka Gicumbi barakomeza kubona amashanyarazi ku rwego rw’imijyi no mu bice by’icyaro, bitewe n’imishinga ya leta.
Isoko: Gicumbi ifite ibikorwa remezo by'amasoko y'ibicuruzwa biva mu buhinzi n'ubworozi. Ibi byifashishwa mu gukwirakwiza ibicuruzwa mu bindi bice by’igihu
Gahunda z'ubukerarugendo: Akarere ka Gicumbi gifite ibyiza by'umwihariko, harimo ahantu nyaburanga byifashishwa mu bukerarugendo. Gahunda ya Leta ni uguteza imbere ubukerarugendo muri aka karere kugira ngo bibyaze umusaruro ibyiza by'ubukerarugendo n'umutungo kamere.HOTEL URUMURI IBONEKA MU KARERE KA GICUMBI
Hari amashuri y’incuke ku rwego rwose rw'akarere, cyane cyane mu mijyi no mu mirenge. Aha ni ho abana bato batangira urugendo rwabo rw’uburezi. Ubu buhinzi bufasha umwana kwitegura amashuri abanza no kugira ubumenyi bw’ibanze mu bumenyi bw’isi.
Amashuri abanza ni kimwe mu byiciro by'ingenzi mu burezi mu Karere ka Gicumbi. Akarere kagize intambwe mu kwimakaza uburezi bw'ibyiciro byose, mu buryo bw'amasomo, imfashanyigisho, ndetse n'ibikoresho by’abana n'abarezi.
Abana benshi muri Gicumbi biga amashuri abanza kandi hari gahunda yo gufasha abana baturuka mu mirenge no mu bice by'icyaro kubona uburezi bufite ireme.
Gicumbi ifite gahunda yo gushyira imbere uburinganire mu burezi, aho abana b’abakobwa n’abahungu bafashwa kugera ku burezi bungana kandi mu buryo bwuzuzanya. Ibi bigamije kurandura imbogamizi zishingiye ku gitsina mu burezi.