Umugezi wa Yala

Kubijyanye na Wikipedia
Umugezi wa Yala

Umugezi wa Yala ni umugezi rwo mu burengerazuba bwa Kenya, uruzi rw'ikiyaga cya Victoria . Ubusanzwe itemba vuba hejuru y'urutare inyuze mu kibaya kinini mbere yo kwinjira mu mugezi wa Nzoia gukora igishanga cya Yala k'umupaka w'ikiyaga cya Victoria. Ubutaka bukikije umugezi wa Yala ahanini burahingwa cyangwa bugakoreshwa mu kuragira, hamwe n’ibisigisigi bike by’ishyamba rya kimeza. Isuri y'ubutaka irahagaragara mu kibaya cy'uwo mugezi, cyane cyane mu bice byo hepfo yawo. Imishinga irakomeje yo gukoresha uruzi amashanyarazi.

Imiterere y'Umugezi wa Yala[hindura | hindura inkomoko]

Umugezi wa Yala uzamuka muri Nandi mu Ntara y'ikibaya cya Rift, muri Kenya. Itemba iburengerazuba kuri 219 kilometres ku munwa wacyo ku kiyaga cya Victoria mu Ntara ya Kisumu, mu gihugu cya Kenya. [1] umwe mu nzuzi nini zo muri Kenya zigaburira ikiyaga cya Victoria, ikigereranyo cya meterokibe 27.4 mu isegonda . [2] rutanga hafi 5% byinjira mu kiyaga cya Victoria buri mwaka. [3]


Igishanga cya Yala ku nkombe z'umugezi gifite kirometerokare 175 ku nkombe y'amajyaruguru y'Ikiyaga cya Victoria. [1] Igishanga kirimo hegitari 1,500 . Ikiyaga cya Kanyaboli, igishanga cy’amazi meza ya deltaic gifite ubujyakuzimu bwa metero 3 metres , igaburirwa n’amazi y’inzuzi za Nzoia na Yala hamwe n’amazi atemba ava mu kiyaga cya Victoria. Ikiyaga gitanga ubuhungiro bw' amoko menshi y’amafi atakiboneka mu kiyaga cya Victoria. [6]

Ikibaya[hindura | hindura inkomoko]

Ikibaya cy'amazi ya Yala gifite kilometerokare 3,351. [1] Ubushakashatsi ku micungire y’ibidukikije ku kibaya cy’uruzi rwa Yala na Nzoia bwasohoye raporo y'ibanze mu 2008. inyiigo yakorewe ku bantu batatu bahagarariye 10 kuri 10 kiromrterokare z'uduce tw'ubutaka mu kibaya cya Yala. Muri [11] uko ari bitatu igice kinini cy'ubutaka bwahinzwe. Ibihingwa ngandurarugo birimo ibigori, ibishyimbo, amasaka, igitoki, imyumbati n'ibijumba, mu gihe ibihingwa ngengabukungu birimo icyayi, ingano n'imyembe . [12]

Imishinga y'amashanyarazi[hindura | hindura inkomoko]

Kuva mu mwaka wa 2016, ubushakashatsi bwakozwe bushoboka bwo guteza imbere urugomero rwa Nandi rwo gushyigikira kuhira imyaka, gutanga amazi no kubyaza amashanyarazi. Urugomero rw'amashanyarazi rwaba rufite tiribine ebyiri za MW 25 Pelton kandi rutanga 185 GWh buri mwaka. [22] Muri Mata 2020 hatangajwe ko Tembo Power ya Maurice, hamwe na Metier na WK Construction yo muri Afurika y'Epfo basinyanye amasezerano yo guteza imbere urugomero rw'amashanyarazi ruva mu ruzi rwa Yala. Sitasiyo y’amashanyarazi ya Kaptis yagombaga kugira ubushobozi [23] 15MW kandi izatangira gukora mu 2022. Umushinga uzatwara miliyoni 30 z'amadolari. Amashanyarazi yagaburirwa umuyoboro ukorwa na leta ya Kenya Power and Lighting Company (KPLC). [24] Urugomero rw'amashanyarazi rwagombaga kuba hafi y'umujyi wa Kakamega . [25]

Inyandiko[hindura | hindura inkomoko]