Ubuvanganzo
Ubuvanganzo ni ijambo ry'ikinyarwanda risobanura "literature" mu cyongereza. Ni urwego rw'ubuhanzi rufite intego yo kugaragaza ibitekerezo, amarangamutima, n'ubuzima bw'abantu mu buryo bw'inyandiko. Ubuvanganzo bushobora kubamo ibice bitandukanye, birimo:
- Ibisigo: Ni imivugo ikozwe mu buryo bw'ibisigo, ikaba ikunze gukoreshwa mu kugaragaza amarangamutima n'ibitekerezo by'umwanditsi.
- Inkuru: Izi ni inyandiko zigaragaza ibitekerezo, imico, n'ubuzima bw'abantu, zishobora kuba iz'ukuri cyangwa iz'ibitekerezo.
- Noveli: Ni igitabo kirekire gikoze mu buryo bw'inkuru, kikaba kigamije kugaragaza ubuzima bw'abantu n'ibibazo bahura nabyo.
- Ibyanditswe: Ibi ni inyandiko z'ubuvanganzo zishobora kuba ziri mu buryo bw'inyandiko, ibitabo, cyangwa ibindi bikorwa byanditse.
- Imivugo: Ni uburyo bwo kugaragaza ibitekerezo mu buryo bw'ibisigo, ikaba ikunze gukoreshwa mu muco nyarwanda.
Ubuvanganzo bufite uruhare runini mu gusigasira umuco, kugaragaza ibitekerezo by'abantu, no guteza imbere ururimi. Ni uburyo bw'ubuhanzi bufasha abantu kumvaUbuvanganzo
Ubuvanganzo nyarwanda harimo ibisigo, amazina y'inka, ibyivugo, ibisingizo, ibihozo, imigani miremire, ibitekerezo, imigani migufi (imigenurano), inshoberamahanga, insigamigani,

ibisakuzo, amavumvu, amasare, amahigi, amagorane, ibitongero (mu kuragura, guterekera, gutukura umwana, kwambika imana zeze,
guhura, kugangahura, guhanura, kugombora, kuroga n’ibindi)
Reka tuvuge k'ubuvanganzo Nyarwanda.Ubuvanganzo Nyarwanda bugabanyijemo ibice bibiri aribyo: Ubuvanganzo nyemvugo bwo muri rubanda n'ubuvanganzo nyabami== ==