Jump to content

Kigeli III Ndabarasa

Kubijyanye na Wikipedia

Kigeli III Ndabarasa (yategetse 1765–1792 cyangwa se 1786–1796) yari umwami w'umurwanyi wo mu Bwami bw'u Rwanda mu kinyejana cya cumi n'umunani. Umuhungu wa Cyilima II Rujugira, yakuze kugira ngo abe umutware hamwe na se mbere yo kugera ku ngoma ku rupfu rwe mu 1765 cyangwa 1786. Ingoma ye yaranzwe n’ubukangurambaga bwa gisirikare bwaguye ubutaka bw’u Rwanda n’ubugenzuzi. Yazanye abaturage ba Ndorwa mu bwami yigarurira ubwami buto bwa Muabli. Yaguye umubare munini w'ingabo yari yarazwe na se maze ashinga ingabo nshya i Ndorwa nu burundi . Yongereye inkunga ingabo ze ashinga amashyo ane y’inka ku ngabo ze, ndetse icumi n’abashumba b’inka, kandi yagura umubare w’ubutaka bwo kuragira inka mu turere dushya. Muri icyo gihe, kubahiriza umuco wo kubaha abakurambere bo hambere byagabanutse ku ngoma ye. Yapfuye azize ingorane zatewe no kubagwa asimburwa n'umuhungu we Sentabyo .

Ubuzima bwo hambere[hindura | hindura inkomoko]

Ingoro y'ibwami i Nyanza

Kwiyamamaza kwa gisirikare[hindura | hindura inkomoko]

Ibibanza mu Rwanda rwa Ndabarasa no hafi yacyo

Urupfu n'umurage[hindura | hindura inkomoko]

Ndabarasa yarwaye indwara ifata imitsi. Kugira ngo ububabare bugabanuke, abaganga gakondo baca imitsi kugirango ububabare bugabanuke, afata ikiruhuko gito. Iki gihe cyakozwe na Musare, ariko icyo gikorwa cyakomerekeje Ndabarasa. Ibi byagaragaye mu gisigo cya 63 "Inkovu icitse irushya abavuzi" hamwe n'umwiru Ntibanyendera. Yashyinguwe i Rutare, hejuru ya Munanira. [1] Kimwe na se, yari amaze kugena uzamusimbura, Sentabyo . [26] Iherezo ry'ingoma ye no kwinjira k'umusimbuye, byaranzwe n'ubwirakabiri. [27]

We n'abamukomokaho bitwaga aba Bigna, bikomoka ku ijambo mugina, rishobora guhindurwa. Bavuga ko yari afite uruhu rw'umuhondo rworoheje, rwabyaye ubu bubabare, izina rishobora kuba ryarakoreshejwe nyuma yumuvumo yahawe numayobera witwa Nyirabiyoro. [28]

Umuryango[hindura | hindura inkomoko]

Ndabarasa yari afite abana umunani: [29]

Reba[hindura | hindura inkomoko]

  1. "Le règne de Kigeli III Ndabarasa" [The reign of Kigeli III Ndabarasa]. amateka.net (in Igifaransa). Amateka Y'u Rwanda. 14 December 2018. Archived from the original on 24 March 2023.

 [hindura | hindura inkomoko]