Amafaranga y'u Burundi

Kubijyanye na Wikipedia

Amafaranga y'u Burundi, afite code ya ISO 4217, hamwe na code ni BIF) nifaranga ryu Burundi. Igabanijwe ku izina mu bice 100, nubwo ibiceri bitigeze bisohoka mu binyejana kuva u Burundi bwatangira gutanga ifaranga ryabwo. Gusa m'ugihe Uburundi bwakoreshaga amafaranga ry'ububiligi bwa congo ni biceri byatanzwe.

Amateka[hindura | hindura inkomoko]

Amafaranga yabaye ifaranga ry’Uburundi kuva muri 1916, igihe Ububiligi bwigarurira icyahoze ari ubukoloni bw’Ubudage bugasimbuza iryo bakoreshaga rya rupie y’Abadage yi burasirazuba ndetse ni faranga bwa Kongo. Uburundi bwakoresheje ifaranga rya Kongo mu Bubiligi kugeza muri 1960, igihe hatangizwaga amafaranga y'u Rwanda n'Uburundi . U Burundi yatangiye gutanga amafaranga yayo muri 1964.

Hariho gahunda yo kwinjiza ifaranga rimwe, i shitingi rishya ryo muri Afurika y'Iburasirazuba, mu bihugu bitanu bigize Umuryango w’Afurika y'Iburasirazuba guhera mu mpera zo muri 2015. Kuva muri Werurwe 2023, gusa iyi gahunda ntirasohora.

Ibiceri[hindura | hindura inkomoko]

Muri 1965, Banki y'Ubwami bw'Uburundi yatanze ibiceri 1 by'umuringa. Mu 1968, Banki ya Repubulika y’Uburundi yafashe itangwa ry’ibiceri maze itangiza, ifaranga rya aluminiyumu 1 na 5 na cupro-nikele ryi 10. Amafaranga 5 na 10 afite impande zombi zisa . Ubwoko bwa kabiri bwi biceri 1 na 5 by'amafaranga yatangijwe muri 1976, hagaragaramo ikirango. Muri 2011 hashyizweho ibiceri bishya 10 na 50.

Burundian ibiceri
Ishusho Agaciro Ibigize Diameter Ibiro Umubyimba Impande Yatanzwe
1 frank Aluminiyumu 18.9mm .87g 1mm Urubingo 1976-2003
Amafaranga 5 Aluminiyumu 25mm 2.20g 2mm Urubingo 1976-2013
Amafaranga 10 Nikeri 28mm 7.8g Urubingo 1968-1971
Amafaranga 10 Nickel 27mm 6.2g 1.6mm Urubingo 2011
50 frw Nickel 29mm 7.2g 1.63mm Urubingo 2011

Inoti[hindura | hindura inkomoko]

Kuva muri Gashyantare 1964 kugeza ku ya 31 Ukuboza 1965, inoti za Banki yu Rwanda nu Burundi (Gutanga Banki y'u Rwanda n'Uburundi), mu madini ya 5, 10, 20, 50, 100, 500 na 1.000, zacapishijwe hejuru umwobo wa diagonali "BURUNDI" kugirango ukoreshwe mu gihugu. Ibyo byakurikiranwe muri 1964 na 1965 n’ibibazo bisanzwe mu madini amwe na Banki yu bwami yu Burundi (Banki y'Ubwami bw'Uburundi).

Muri 1966, inoti y’amafaranga 20 no hejuru yayo yacapishije na Banki ya Repubulika y’Uburundi, maze isimbuza ijambo "Ubwami" na "Repubulika". Ibibazo bisanzwe by'iyi banki byatangiriye mu madorari nka10, 20, 50, 100, 500, 1.000 na 5.000. Amafaranga 10 yasimbuwe n’ibiceri muri 1968. Inoti 2000 zashyizweho muri 2001, zikurikirwa n’amafaranga 10,000 muri 2004. Umufotozi Kelly Fajack ishusho yabana b’ishuri mu Burundi yakoreshejwe inyuma y’inoti y’amafaranga 10,000. Muri 2015 u Burundi bwatangije urukurikirane rushya rw'inoti. Inoti ya 10, 20, na 50 franc yatakaje ubuzima gatozi kandi inoti ya mafaranga 100 niyo nyandiko yonyine yavuye murukurikirane rwa kera.

Ishusho Agaciro Ibipimo Ibara rikuru Ibisobanuro Itariki ya
Kurwanya Subiza inyuma Kurwanya Subiza inyuma icapiro ikibazo kubikuza gutakara
</img> </img> 10 Amafaranga icyatsi Ikarita n'ikoti ry'Uburundi Agaciro, intego
20 Amafaranga umutuku Ikirango cy'Uburundi
These images are to scale at 0.7 pixel per millimetre. For table standards, see the imbonerahamwe yerekana inoti .
Inoti z'amafaranga y'u Burundi
Ishusho Agaciro Kurwanya Subiza inyuma Ongera wibuke
[1] Amafaranga 50 (Mirongo Itanu Amafranga) Ubwato Abarobyi, imvubu
Amafaranga 100 (Ijana Amafranga) Umuganwa Rwagasore Kubaka amazu Ingano yumwimerere: 150 x 70 mm.
[2] Amafaranga 100 (Ijana Amafranga) Umuganwa Rwagasore Kubaka amazu Kugabanya ingano: 125 x 65 mm.
[3] Amafaranga 500 (Amajan Atanu Amafranga) Perezida Melchior Ndadaye Banque de la République du Burundi (Ibanki ya Republika kuurundi; Banki ya Repubulika y’Uburundi) inyubako, Bujumbura
[4] Amafaranga 500 (Amajan Atanu Amafranga) Ubuhanzi Banque de la République du Burundi (Ibanki ya Republika kuurundi; Banki ya Repubulika y’Uburundi) inyubako, Bujumbura Ingano yumwimerere: 160 x 73 mm.
[5] Amafaranga 500 (Amajan Atanu Amafranga) Ubuhanzi Banque de la République du Burundi (Ibanki ya Republika kuurundi; Banki ya Repubulika y’Uburundi) inyubako, Bujumbura Kugabanya ingano: 130 x 67 mm.
[6] 500 frw (Amajana Atanu Amafaranga) Ingona, ikirango n'ibendera ry'Uburundi, ishami rya kawa Urucacagu rw'Uburundi, ubwato ku kiyaga cya Tanganiyka
[7] 1000 frw (Igihumbi Amafranga) Inka Urwibutso de l'Unite, Bujumbura Ingano yumwimerere: 170 x 76 mm.
[8] 1000 frw (Igihumbi Amafranga) Inka Urwibutso de l'Unite, Bujumbura Kugabanya ingano: 135 x 69 mm.
[9] 1000 frw (Igihumbi Amafaranga) Inyoni, ikirango n'ibendera ry'Uburundi, inka Urucacagu rw'Uburundi, ibiti by'igitoki
[10] 2000 frw (Ibihumbi Bibiri Amafranga) Ibisarurwa Ikiyaga Inyandiko yanditse yerekana imipaka yera kuri buri mfuruka.
[11] 2000 frw (Ibihumbi Bibiri Amafranga) Ibisarurwa Ikiyaga Icapiro ryuzuye ku nyandiko.
[12] 2000 frw (Igihumbi Bibiri Amafaranga) Antelope, ikirango n'ibendera ry'Uburundi, inanasi Urucacagu rw'Uburundi, umurima
[13] 5000 frw (Ibihumbi Bitanu Amafranga) Ikirango cy'Uburundi ; Inteko ishinga amategeko y’Uburundi Icyambu cya Bujumbura ( Ikiyaga cya Tanganyika ) Igikoresho cyo kwiyandikisha hagati hepfo yinyandiko; udafite agace k'amazi
[14] 5000 frw (Ibihumbi Bitanu Amafranga) Ikirango cy'Uburundi ; Inteko ishinga amategeko y’Uburundi Icyambu cya Bujumbura (Ikiyaga cya Tanganyika) Igikoresho cyo kwiyandikisha cyimukiye kuruhande rwibumoso bw'inyandiko; agace k'amazi kongerewe; hiyongereyeho ibimasa bimeze nka holographic patch
[15] 5000 frw (Ibihumbi Bitanu Amafranga) Ikirango cy'Uburundi ; Inteko ishinga amategeko y’Uburundi Icyambu cya Bujumbura (Ikiyaga cya Tanganyika) Icapiro ryuzuye
[16] 5000 frw (Ibihumbi Bitanu Amafaranga) Buffalo, ikirango n'ibendera ry'Uburundi, ababyinnyi bafite ingoma Urucacagu rw'Uburundi, imiterere
[17] 10,000 frw (Ibihumbi Cumi Amafranga) Umuganwa Rwagasore na Perezida Melchior Ndadaye Ibyumba by'ishuri (bishingiye ku ifoto ya Kelly Fajack)
[18] 10,000 frw (Ibihumbi Cumi Amat) Hippo, ikirango n'ibendera ry'Uburundi, igikomangoma Rwagasore na Perezida Melchior Ndadaye Urucacagu rw'Uburundi, ibimera

Igipimo cy'ivunjisha cya mateka[hindura | hindura inkomoko]

Ku ya 3 Mutarama 2006, amafaranga yari afite agaciro ka 925 ku idorali 1. Ku 2008, amafaranga yari afite agaciro ka 1,129.40 ku madorari y'Abanyamerika. Ku 2009, amafaranga yari afite agaciro ka 1.234.33 ku madorari y'Abanyamerika. Ku ya 10 Nyakanga,  amafaranga yari afite 1.587.60 ku madorari y'Abanyamerika. 

Reba[hindura | hindura inkomoko]