Umukororombya
.jpg)
Umukororombya
ni meteorologiya na optique iterwa no kurebesha amaso, kuzanwa no gukwirakwiza urumuri mubitonyanga byamazi bigatuma urumuri rugaragara mwijuru. Ifata ishusho yumuzingi wamabara menshi. Umukororombya uterwa nurumuri rwizuba burigihe ugaragara mugice cyikirere giteganye nizuba.
Umukororombya urashobora kuba uruziga rwuzuye. Nyamara, indorerezi mubisanzwe ibona arc yakozwe gusa nigitonyanga kimurika hejuru yubutaka, [1] kandi gishingiye kumurongo uva izuba ugana ijisho ryindorerezi.
Umukororombya wibanze, arc yerekana umutuku kuruhande rwinyuma na violet kuruhande rwimbere. Uyu mukororombya uterwa numucyo wangiritse mugihe winjiye mumazi yigitonyanga cyamazi, hanyuma ukagaragarira imbere inyuma yigitonyanga hanyuma ukongera ukagabanuka iyo uvuye.
Mu mukororombya wikubye kabiri, arc ya kabiri igaragara hanze ya arc yibanze, kandi ifite gahunda yamabara yayo ihinduka, hamwe numutuku kuruhande rwimbere rwimbere. Ibi biterwa numucyo ugaragara kabiri imbere yigitonyanga mbere yo kuhava.
Incamake
Ishusho yimpera yumukororombya muri parike yigihugu ya Jasper
Umukororombya ntabwo uri ahantu runaka kure yindorerezi, ariko uturuka kumurongo wibitekerezo uterwa nigitonyanga cyamazi cyarebaga kuruhande runaka ugereranije nisoko yumucyo. Rero, umukororombya ntabwo ari ikintu kandi ntushobora kwegerwa kumubiri. Mubyukuri, ntibishoboka ko indorerezi ibona umukororombya uva kumatonyanga yamazi kuruhande urwo arirwo rwose usibye ibisanzwe bya dogere 42 uvuye mucyerekezo giturutse kumucyo. Nubwo indorerezi ibona undi indorerezi isa "munsi" cyangwa "iherezo ry" umukororombya, indorerezi ya kabiri izabona umukororombya utandukanye - kure cyane - ku mpande imwe nkuko wabibonye bwa mbere.
Umukororombya uzenguruka urutonde rwamabara. Imirongo iyo ari yo yose itandukanye igaragara ni igihangano cyerekana amabara yumuntu, kandi nta guhuza ubwoko ubwo aribwo bwose bigaragara ku ifoto yumukara-n-umweru wumukororombya, gusa urwego rworoheje rwimbaraga kugeza kurwego rwo hejuru, hanyuma rugenda rwerekeza kurundi ruhande. Ku mabara agaragara nijisho ryumuntu, urutonde rukunze kuvugwa kandi rwibukwa ni Isaac Newton inshuro zirindwi zitukura, orange, umuhondo, icyatsi, ubururu, indigo na violet, [2] [a] yibukwa na mnemonike Richard Of York Yatanze Intambara Mubusa , cyangwa nk'izina ry'umuntu w'impimbano (Roy G. Biv). Itangiriro rimwe na rimwe ryerekanwa muburyo butandukanye, nka VIBGYOR. Ibigezweho, umukororombya ukunze kugabanywamo umutuku, orange, umuhondo, icyatsi, cyan, ubururu na violet [citation ikenewe].
Umukororombya urashobora guterwa nuburyo bwinshi bwamazi yo mu kirere. Harimo imvura gusa, ariko kandi harimo ibicu, gutera, n'ikime cyo mu kirere.
Kugaragara
Umukororombya urashobora gukora muri spray yisumo (bita spray umuheto)
Igicucu hejuru ya Rannoch Moor muri Scotland
Umukororombya urashobora gukora muri spray yakozwe numuraba
Umukororombya urashobora kugaragara igihe cyose hari ibitonyanga byamazi mumuyaga nizuba ryaka biva inyuma yindorerezi kumurongo muto. Kubera iyo mpamvu, umukororombya ukunze kugaragara mwijuru ryiburengerazuba mugitondo no mwijuru ryiburasirazuba nimugoroba. Umukororombya utangaje cyane ubaho mugihe igice cyikirere cyaba cyijimye hamwe nigicu cyimvura kandi indorerezi iri ahantu hamwe nikirere cyera cyerekezo cyizuba. Igisubizo ni umukororombya urumuri utandukanye ninyuma yijimye. Mugihe nkiki cyiza cyo kugaragara, umukororombya munini ariko ucogora ukunze kugaragara. Bigaragara nka 10 ° hanze yumukororombya wibanze, hamwe nuburyo butandukanye bwamabara.
Iruka rya Castle Geyser, Parike ya Yellowstone, hamwe n'umukororombya wikubye kabiri ugaragara mu gihu
Ingaruka y'umukororombya nayo igaragara cyane hafi yisumo cyangwa amasoko. Byongeye kandi, ingaruka zirashobora gukorwa muburyo bwogukwirakwiza ibitonyanga byamazi mukirere kumunsi wizuba. Ni gake, umukororombya w'ukwezi, umukororombya w'ukwezi cyangwa umukororombya wa nijoro, urashobora kuboneka nijoro rikomeye. Nkuko imyumvire yumuntu yumuntu ibara ikennye mumucyo muke, ukwezi kurabona ko ari umweru.
Biragoye gufotora igice cyuzuye cyumukororombya mumurongo umwe, kuko ibi bisaba inguni yo kureba 84 °. Kuri kamera ya mm 35, hasabwa lens nini yagutse ifite uburebure bwa mm 19 cyangwa munsi yayo. Noneho iyo software yo kudoda amashusho menshi muri panorama irahari, amashusho ya arc yose ndetse niyo arc ya kabiri irashobora gushirwaho byoroshye biturutse kumurongo wikurikiranya.
Uhereye hejuru yisi nko mu ndege, rimwe na rimwe birashoboka kubona umukororombya nkuruziga rwuzuye. Iki kintu gishobora kwitiranwa nicyubahiro, ariko icyubahiro mubisanzwe ni gito cyane, gipfukirana 5-20 ° gusa.
Ikirere imbere mu mukororombya wibanze kirabagirana kuruta ikirere hanze yumuheto. Ibi ni ukubera ko imvura igwa ni umuzingi kandi ikwirakwiza urumuri hejuru ya disikuru izenguruka mu kirere. Iradiyo ya disiki iterwa nuburebure bwumucyo, hamwe numucyo utukura ukwirakwizwa kuruhande runini kuruta urumuri rwubururu. Hafi ya disiki hafi ya yose, urumuri rutatanye ku burebure bwose bwuzuzanya, bikavamo urumuri rwera wIkirere kimurika ikirere. Ku nkombe, uburebure bw'umuraba bwo gutatana butera umukororombya.
Umucyo wumukororombya wibanze arc ni 96% polarized tangential kuri arc. Umucyo wa arc ya kabiri ni 90% polarize.
Umubare wamabara murwego cyangwa umukororombya
Reba kandi: Ibara rya Spectral
Ikirangantego cyabonetse ukoresheje ikirahuri cya prism hamwe nisoko yinkomoko ni ugukomeza uburebure bwumuraba udafite imirongo. Umubare wamabara ijisho ryumuntu rishobora gutandukanya murwego rukurikirana 100. [7] Kubwibyo, sisitemu yamabara ya Munsell (sisitemu yo mu kinyejana cya 20 yo gusobanura imibare, ishingiye ku ntambwe zingana zo kubona abantu) itandukanya amabara 100. Ubushishozi bugaragara bwamabara yingenzi ni igihangano cyimyumvire yumuntu kandi umubare nyawo wamabara yingenzi ni uguhitamo uko bishakiye.
Newton, wemeye ko amaso ye atigeze anenga cyane gutandukanya amabara, [8] mu ntangiriro (1672) yagabanije ibice mu mabara atanu y'ingenzi: umutuku, umuhondo, icyatsi, ubururu na violet. Nyuma yaje gushyiramo orange na indigo, atanga amabara arindwi yingenzi mugereranya numubare wanditse mubipimo byumuziki. [2] [b] ya sofiste ya kera yubugereki, batekerezaga ko hari isano hagati yamabara, injyana yumuziki, ibintu bizwi muri Solar System, niminsi yicyumweru. [10] [11] [12] Intiti zavuze ko icyo Newton yabonaga icyo gihe ari "ubururu" muri iki gihe cyafatwa nka cyan, kandi icyo Newton yise "indigo" muri iki gihe cyafatwa nk'ubururu. [3] [13] [14]
Umukororombya (hagati: nyayo, hepfo: ubarwa) ugereranije nukuri (hejuru): amabara adahagije hamwe numwirondoro wamabara atandukanye
Amabara ya mbere ya Newton Umutuku Umuhondo Icyatsi Icyatsi
Amabara ya Newton nyuma Umutuku Orange Umuhondo Icyatsi Icyatsi Indigo Violet
Amabara agezweho Umutuku Orange Umuhondo Icyatsi Cyan Ubururu
Ibara ryumukororombya uratandukanye nurwego, kandi amabara ntiyuzuye. Hariho gusiga ibintu mu mukororombya bitewe nuko ku burebure ubwo aribwo bwose, habaho gukwirakwiza inguni zisohoka, aho kuba inguni imwe itandukanye. Byongeye kandi, umukororombya ni verisiyo idasobanutse yumuheto wabonetse ahantu, kuko diameter ya disiki yizuba (0.5 °) ntishobora kwirengagizwa ugereranije nubugari bwumukororombya (2 °). Ibindi bitukura byumukororombya wambere wongeyeho hejuru ya violet yumukororombya wibanze, aho kugirango ibara ryanyuma rihindurwe na violet ya spekitale, mubyukuri ni umutuku. Umubare wibara ryumukororombya urashobora rero gutandukana numubare wimigozi murwego, cyane cyane niba ibitonyanga ari binini cyangwa bito. Kubwibyo, umubare wamabara yumukororombya urahinduka. Niba, ariko, ijambo umukororombya ukoreshwa muburyo budasobanutse kugirango usobanure, ni umubare wamabara nyamukuru murwego.
Ikibazo cyo kumenya niba abantu bose babona amabara arindwi mu mukororombya bifitanye isano nigitekerezo cyo guhuza indimi. Hatanzwe igitekerezo kivuga ko hariho abantu bose muburyo umukororombya ubona. [16] Nyamara, ubushakashatsi buherutse gukorwa bwerekana ko umubare wamabara atandukanye yagaragaye nicyo bita biterwa nururimi umuntu akoresha, hamwe nabantu bafite ururimi rufite amagambo make y'amabara babona amabara atandukanye atandukanye.
Ibisobanuro
Imirasire yumucyo yinjira mumvura iturutse mucyerekezo kimwe (mubisanzwe umurongo ugororotse uturutse ku zuba), ukagaragaza inyuma yimvura, hanyuma ugahita usohoka mugihe cyimvura. Umucyo usize umukororombya ukwirakwijwe ku nguni nini, hamwe n'uburemere ntarengwa ku mfuruka 40.89–42 °. .
Itara ryera ritandukanya amabara atandukanye iyo yinjiye mu mvura kubera gutatana, bigatuma itara ritukura rihinduka munsi yumucyo wubururu.
Iyo urumuri rwizuba ruhuye nigitonyanga cyimvura, igice cyumucyo kigaragarira naho ibindi bikinjira mumvura. Umucyo wangiritse hejuru yimvura. Iyo urumuri rukubise inyuma yimvura, bimwe muribi bigaragarira inyuma. Iyo urumuri rwerekanwe imbere rugera hejuru yubuso, rimwe narimwe bimwe bigaragarira imbere kandi bimwe bikanga nkuko bisohoka. . urumuri rwinjira rugaragarira inyuma ya 0 ° kugeza 42 °, hamwe nurumuri rwinshi kuri 42 °. Iyi mfuruka irigenga kubunini bwigitonyanga, ariko biterwa nigipimo cyayo cyangiritse. Amazi yo mu nyanja afite igipimo cyinshi cyo kwanga kurusha amazi y'imvura, bityo radiyo y "umukororombya" muri spray yo mu nyanja ni nto ugereranije n'umukororombya nyawo. Ibi bigaragarira amaso yubusa na misalignme
nt muri iyi miheto.
Impamvu itara ryagarutse cyane kuri 42 ° ni uko iyi ari impinduka - urumuri rukubita impeta yo hanze yigitonyanga rusubizwa munsi ya 42 °, nkuko urumuri rukubita igitonyanga hafi yikigo cyacyo. Hariho uruziga ruzengurutse urumuri rwose rusubizwa hafi ya 42 °. Niba izuba ryarabaye lazeri isohora imirasire ibangikanye, monochromatique, noneho urumuri (umucyo) wumuheto rwerekeza kumurongo utagira ingano kuriyi mpande (wirengagije ingaruka zo kwivanga). . Ikigeretse kuri ibyo, ingano yumucyo iterwa nuburebure bwayo, bityo ibara ryayo. Ingaruka yitwa gutatanya. Itara ry'ubururu (uburebure bwumurongo muto) ryangiritse ku nguni nini kuruta itara ritukura, ariko kubera kwerekana imirasire yumucyo uturutse inyuma yigitonyanga, urumuri rwubururu ruva mumatonyanga kumurongo muto ugana kubyabaye mbere yumucyo wera kuruta itara ritukura. Bitewe niyi mfuruka, ubururu bugaragara imbere muri arc yumukororombya wibanze, naho umutuku hanze. Igisubizo cyibi ntabwo ari ugutanga amabara atandukanye mubice bitandukanye byumukororombya, ahubwo no kugabanya umucyo. ("Umukororombya" wakozwe nigitonyanga cyamazi kitatatanye cyaba cyera, ariko kikaba cyiza kuruta umukororombya usanzwe.)
Umucyo uri inyuma yimvura ntushobora kwigaragaza imbere, kandi urumuri rusohoka ruva inyuma. Nyamara, urumuri rusohoka inyuma yigitonyanga ntirurema umukororombya hagati yindorerezi nizuba kuko spekure isohoka inyuma yimvura idafite imbaraga nyinshi, nkuko izindi umukororombya zigaragara zibikora, bityo amabara akavanga hamwe aho gukora umukororombya.
Umukororombya ntubaho ahantu runaka. Umukororombya mwinshi urahari; icyakora, kimwe gusa gishobora kuboneka ukurikije uko indorerezi ibibona nkibitonyanga byurumuri rumurikirwa nizuba. Ibitonyanga by'imvura byose bigabanya kandi bikagaragaza urumuri rw'izuba muburyo bumwe, ariko urumuri ruturuka kumvura imwe rukumbi rugera kumaso yindorerezi. Uyu mucyo nicyo kigize umukororombya kuri uriya ndorerezi. Sisitemu yose igizwe nimirasire yizuba, umutwe w indorerezi, hamwe nigitonyanga cyamazi (spherical) gifite uburinganire bwa axial buzengurutse umurongo unyuze mumutwe w indorerezi kandi bigereranywa nimirasire yizuba. Umukororombya uragoramye kubera ko imvura yimvura yose ifite inguni iboneye hagati yindorerezi, igitonyanga nizuba, aryamye kuri cone yerekana izuba hamwe nindorerezi hejuru. Intandaro ya cone ikora uruziga ku mfuruka ya 40-42 ° kugera kumurongo uri hagati yumutwe w indorerezi nigicucu cyazo ariko 50% cyangwa irenga yumuzingi uri munsi yizuba, keretse niba indorerezi iri kure cyane yubuso bwisi kugeza kuri reba byose, urugero nko mu ndege (reba hepfo). [22] [23] Ubundi, indorerezi ifite icyerekezo cyiza irashobora kubona uruziga rwuzuye mumasoko cyangwa kumasoko y'amazi.
Imibare ikomoka
Imibare ikomoka Birashoboka kumenya inguni igaragara umukororombya ugabanuka kuburyo bukurikira.
Uhaye imvura igwa, kandi ugasobanura impande zifatika zumukororombya nka 2φ, hamwe nu mfuruka yerekana imbere nka 2β, noneho inguni yerekana imirasire yizuba kubijyanye nubuso bwibitonyanga bisanzwe ni 2β - φ. Kubera ko impande zo kugabanuka ari β, amategeko ya Snell araduha
icyaha (2β - φ) = n icyaha β, aho n = 1.333 nigipimo cyo kugabanya amazi. Gukemura kuri φ, turabona
φ = 2β - arcsin (n icyaha β). Umukororombya uzabera aho inguni φ ari nini cyane ku bijyanye n'inguni β. Kubwibyo, duhereye kubara, dushobora gushiraho dφ / dβ = 0, tugakemura kuri β, itanga umusaruro
{\ kwerekana imiterere \ beta _ {\ inyandiko {max}} = \ arccos \ ibumoso ({\ frac {2 {\ sqrt {-1 + n ^ {2}}}} { \ iburyo) \ hafi 40.2 ^ {\ umuzenguruko}.} {\ kwerekana imiterere \ beta _ {\ inyandiko {max}} = \ arccos \ ibumoso ({\ frac {2 {\ sqrt {-1 + n ^ {2}} }} {{\ sqrt {3}} n}} \ iburyo) \ hafi 40.2 ^ {\ umuzenguruko}.} Gusimbuza gusubira muburinganire bwambere kuri φ bitanga 2φmax ≈ 42 ° nkinguni ya radiyo yumukororombya.
Ku itara ritukura (uburebure bwa 750nm, n = 1.330 hashingiwe ku gukwirakwiza amazi), inguni ya radiyo ni 42.5 °; ku mucyo w'ubururu (uburebure bwa 350nm, n = 1.343), inguni ya radiyo ni 40,6 °.
Gutandukana Umukororombya kabiri "Umukororombya wikubye kabiri" uyobora hano. Kubindi bikoreshwa, reba Umukororombya Kubiri.
Umukororombya wikubye kabiri hamwe nitsinda rya Alexandre rigaragara hagati yumuheto wibanze nuwa kabiri. Menyako kandi umuheto uvugwa cyane imbere yumuheto wibanze.
Umukororombya wibanze "ni impanga."
Fizika yumukororombya wibanze nuwakabiri hamwe nitsinda ryijimye rya Alegizandere [26] (Ishusho yizuba ku ishusho ni ibisanzwe gusa; imirasire yose irasa nigitereko cyumukororombya) Umukororombya wa kabiri, ku nguni nini kuruta umukororombya wibanze, ukunze kugaragara. Ijambo umukororombya kabiri rikoreshwa mugihe umukororombya wibanze nuwakabiri ugaragara. Mubyigisho, umukororombya wose uble umukororombya, ariko kubera ko umuheto wa kabiri uhora ucogoye kuruta ibanze, birashobora kuba intege nke cyane kubona mubikorwa.
Umukororombya wa kabiri uterwa no kwerekana kabiri urumuri rwizuba imbere yigitonyanga cyamazi. Mubuhanga umuheto wa kabiri wibanze ku zuba ubwaryo, ariko kubera ko ubunini bwaryo burenga 90 ° (hafi 127 ° kuri violet kugeza 130 ° kumutuku), bigaragara kuruhande rumwe rwikirere nkumukororombya wambere, hafi 10 ° hanze yacyo ku nguni igaragara ya 50–53 °. Nkibisubizo bya "imbere" y'umuheto wa kabiri kuba "hejuru" kubarebera, amabara asa naho yahindutse ugereranije n'ay'umuheto wibanze.
Umukororombya wa kabiri uracogora kuruta uwambere kuko urumuri rwinshi ruva mubitekerezo bibiri ugereranije nimwe kandi kubera ko umukororombya ubwawo ukwirakwira ahantu hanini cyane mwijuru. Buri mukororombya ugaragaza urumuri rwera imbere yumurongo wamabara, ariko ibyo "biri hasi" kubanze na "hejuru" kubwa kabiri. Agace kijimye k'ikirere kitarambitse kiri hagati y'umuheto wa mbere n'uwa kabiri cyitwa itsinda rya Alexandre, nyuma ya Alexandre wa Aforodisiya, wabisobanuye bwa mbere.
Umukororombya
Bitandukanye n'umukororombya wikubye kabiri ugizwe numukororombya utandukanye kandi wibanze cyane, umukororombya udasanzwe cyane wimpanga ugaragara nkumukororombya wibice bibiri bitandukanije numutwe umwe. Amabara mumuheto wa kabiri, aho guhindukira nko mumukororombya wa kabiri, agaragara muburyo bumwe n'umukororombya wibanze. Umukororombya "usanzwe" urashobora kuba uhari. Umukororombya wimpanga urashobora kugaragara nk, ariko ntugomba kwitiranwa nitsinda ryindengakamere. Ibi bintu byombi birashobora kubwirwa gutandukana kubitandukaniro ryabyo muburyo bwamabara: imirongo ndengakamere igizwe na paste yagabanijwe (cyane cyane umutuku, umutuku nicyatsi), mugihe umukororombya wimpanga werekana ibintu bitandukanye nkumukororombya usanzwe. Igitera umukororombya wimpanga bemeza ko ari uguhuza ubunini butandukanye bwibitonyanga byamazi bigwa mwijuru. Bitewe no kurwanya ikirere, ibitonyanga by'imvura biragwa uko biguye, kandi gusibanganya bigaragara cyane mu bitonyanga binini by'amazi. Iyo imvura ebyiri yaguye hamwe nigitonyanga kinini gifite imvura ihuriweho, buri kimwe gitanga umukororombya utandukanye gato ushobora guhuza ugakora umukororombya wimpanga. Ubushakashatsi bwakozwe ku mibare yerekana ko umukororombya wimpanga ku ifoto ushobora gusobanurwa nuruvange rwibitonyanga bya mm 0.40 na 0.45. Itandukaniro rito mubunini bwigitonyanga ryatumye habaho itandukaniro rito muburyo bwo gutonyanga imiterere yigitonyanga, kandi itandukaniro rinini muguhuza umukororombya hejuru.
Umukororombya uzenguruka
Hagati aho, ikibazo gike cyane cy'umukororombya ugabanyijemo amashami atatu cyaragaragaye kandi gifotorwa muri kamere.
Umukororombya wuzuye
Mubyigisho, umukororombya wose ni uruziga, ariko uhereye kubutaka, mubisanzwe igice cyacyo cyo hejuru gusa kirashobora kugaragara. Kubera ko umukororombya rwagati urwanya cyane izuba rihagaze mu kirere, uruziga rwinshi ruraboneka mugihe izuba ryegereye izuba, bivuze ko igice kinini cyuruziga ubusanzwe kiboneka ari 50% mugihe izuba rirenze cyangwa izuba rirashe. Kureba umukororombya wo hepfo bisaba ko habaho ibitonyanga byamazi munsi yurwego rwindorerezi, hamwe nizuba ryizuba rishobora kubageraho. Ibi bisabwa ntabwo byujujwe mugihe abareba bari kurwego rwubutaka, haba kuberako ibitonyanga bidahari mumwanya ukenewe, cyangwa kubera ko urumuri rwizuba rubuzwa nubutaka inyuma yindorerezi. Urebye cyane nk'inyubako ndende cyangwa indege, icyakora, ibisabwa birashobora kuba byujujwe kandi umukororombya wuzuye urashobora kuboneka. [33] Kimwe n'umukororombya igice, umukororombya uzenguruka urashobora kugira umuheto wa kabiri cyangwa umuheto ndengakamere. Birashoboka kubyara uruziga rwuzuye iyo ruhagaze hasi, urugero nko gutera igihu cyamazi kiva mumurima wubusitani mugihe ureba kure yizuba.
Umukororombya uzenguruka ntugomba kwitiranwa nicyubahiro, ni gito cyane mumurambararo kandi cyakozwe nuburyo butandukanye bwa optique. Mugihe gikwiye, icyubahiro numukororombya (umuzenguruko) cyangwa umuheto wibicu birashobora kugaragara hamwe. Ikindi kintu cyo mu kirere gishobora kwibeshya ngo "umukororombya uzenguruka" ni halo 22 °, iterwa na kirisiti ya barafu aho kuba ibitonyanga by'amazi, kandi ikaba ikikije izuba (cyangwa ukwezi), ntabwo bihabanye.
Umukororombya ndengakamere
Ifoto nini cyane ifoto yumukororombya hamwe nandi matsinda ndengakamere imbere yumuheto wibanze
Mubihe bimwe, imirongo imwe cyangwa myinshi ifunganye, ibara ryoroshye rishobora kugaragara rihana imbibi zumukororombya; ni ukuvuga, imbere umuheto wibanze cyangwa, gake cyane, hanze ya kabiri. Iyi bande yinyongera yitwa umukororombya ndengakamere cyangwa bande ndengakamere; hamwe n'umukororombya ubwawo phenomenon nayo izwi nkumukororombya wa stacker. Imiheto ndengakamere itandukanijwe gato n'umuheto mukuru, igenda ihindagurika buhoro buhoro hamwe n'intera yayo, kandi ifite amabara ya pastel (agizwe ahanini n'umuhondo, ibara ry'umuyugubwe n'icyatsi kibisi) aho kuba imiterere isanzwe. Ingaruka igaragara iyo ibitonyanga byamazi are uruhare rufite diameter ya mm 1 cyangwa munsi yayo; ntoya ibitonyanga ni bito, nini nini ya bande ndengakamere iba nini, kandi amabara yabo ntiyuzura. Bitewe n'inkomoko yabyo mu bitonyanga bito, imirwi ndengakamere ikunda kugaragara cyane mu gihu.
Umukororombya ndengakamere ntushobora gusobanurwa ukoresheje optique ya geometriki. Guhinduranya imirongo yoroheje iterwa no guhuza imirasire yumucyo ikurikira inzira zitandukanye zitandukanye nuburebure butandukanye hagati yimvura. Imirasire imwe iri murwego, ikomezanya binyuze mubikorwa byubaka, ikora umurongo mwiza; abandi ntibari mucyiciro kugeza kuri kimwe cya kabiri cy'uburebure, guhagarika undi binyuze mu kwivanga kwangiza, no guteza icyuho. Urebye impande zitandukanye zo kugabanuka kumirasire yamabara atandukanye, uburyo bwo kwivanga buratandukanye gato kumirasire yamabara atandukanye, kuburyo buri tsinda ryaka ritandukanijwe mumabara, kurema umukororombya muto. Umukororombya ndengakamere urasobanutse mugihe ibitonyanga byimvura ari bito kandi bifite ubunini bumwe. Kuba umukororombya ndengakamere byabayeho mu mateka byerekanaga bwa mbere imiterere yumucyo wumucyo, kandi ibisobanuro byambere byatanzwe na Thomas Young mumwaka wa 1804. [40]
Umukororombya Werekanwe, umukororombya ugaragaza
Umukororombya
Kugaragaza umukororombya (hejuru) n'umukororombya usanzwe (hepfo) izuba rirenze
Iyo umukororombya ugaragara hejuru yumubiri wamazi, imiheto ibiri yuzuzanya irashobora kugaragara munsi no hejuru ya horizon, ikomoka kumihanda itandukanye. Amazina yabo aratandukanye gato.
Umukororombya ugaragara urashobora kugaragara hejuru y'amazi munsi ya horizon. Imirasire y'izuba ibanza guhindurwa nigitonyanga cyimvura, hanyuma ikagaragarira mumubiri wamazi, mbere yo kugera kubarebera. Umukororombya ugaragara ukunze kugaragara, byibuze igice, ndetse no mu byuzi bito.
Umukororombya wigaragaza urashobora kubyara aho urumuri rwizuba rugaragaza umubiri wamazi mbere yo kugera kumvura, niba umubiri wamazi ari munini, ucecetse hejuru yacyo yose, kandi hafi yumwenda wimvura. Umukororombya wigaragaza ugaragara hejuru ya horizon. Ihuza umukororombya usanzwe kuri horizon, kandi arc yayo igera hejuru mukirere, hamwe na centre yayo hejuru hejuru ya horizon nkuko ikigo cyumukororombya gisanzwe kiri munsi yacyo. Imiheto yo gutekerezaho iba isanzwe iyo izuba rike kuko icyo gihe urumuri rwacyo rugaragarira cyane hejuru y’amazi. Nkuko izuba rigenda rigabanuka bisanzwe kandi imiheto yo kugaragarizwa yegerejwe hamwe. Bitewe no guhuza ibisabwa, umukororombya wo kwerekana ntukunze kugaragara.
Imiheto igera ku munani itandukanye irashobora gutandukanywa niba umukororombya wigaragajwe kandi ukagaragaza bibera icyarimwe: Ubusanzwe (butagaragaza) umuheto wibanze nuwa kabiri hejuru ya horizon (1, 2) hamwe na bagenzi babo bagaragara munsi yacyo (3, 4), no kugaragariza umuheto wibanze nuwa kabiri hejuru ya horizon (5, 6) hamwe na bagenzi babo bagaragara munsi yacyo (7, 8). [42] [43]
Umukororombya wa Monochrome
Ingingo nyamukuru: Umukororombya wa Monochrome
Ifoto idahwitse yumukororombya utukura (monochrome)
Rimwe na rimwe, kwiyuhagira bishobora kubaho izuba rirashe cyangwa izuba rirenze, aho uburebure buke bwumuraba nkubururu nicyatsi bwatatanye kandi byanze bikunze bikava mubice. Ibindi bitatanye bishobora kubaho kubera imvura, kandi ibisubizo birashobora kuba monochrome idasanzwe kandi idasanzwe cyangwa umukororombya utukura.
Umukororombya wohejuru
Usibye umukororombya rusange wibanze nuwakabiri, birashoboka kandi umukororombya wurwego rwo hejuru gushiraho. Itondekanya ry'umukororombya ugenwa n'umubare w'urumuri rwerekana imbere mu bitonyanga by'amazi birema: Imitekerereze imwe itanga igisubizo cya mbere cyangwa umukororombya wibanze; ibitekerezo bibiri birema urwego rwa kabiri cyangwa umukororombya wa kabiri. Ibitekerezo byinshi byimbere bitera umuheto wurwego rwo hejuru - mubyukuri bitagira iherezo. Nkuko urumuri rwinshi rwatakaye hamwe na buri kintu cyerekana imbere, icyakora, buri muheto ukurikiraho ugenda uhinduka buhoro buhoro bityo bikagorana kubibona. Iyindi mbogamizi mu kwitegereza umukororombya wa gatatu (cyangwa wa gatatu) nuwa kane (quaternary) umukororombya ni aho uherereye werekeza ku zuba (hafi 40 ° na 45 ° biturutse ku zuba), bigatuma barohama. urumuri rwarwo.
Kubera izo mpamvu, mubisanzwe umukororombya ugaragara kurutonde ruri hejuru ya 2 ntibikunze kugaragara kumaso. Nubwo bimeze bityo ariko, harabonetse iyerekwa ry'umuheto wo mu cyiciro cya gatatu muri kamere, kandi mu 2011 ryarafotowe ku nshuro ya mbere. [47] Nyuma gato, umukororombya wo mu cyiciro cya kane nawo wafotowe, [49] [50] naho muri 2014 hasohoka amashusho yambere yumukororombya wa gatanu (cyangwa quinary). Umukororombya wa Quinary uryamye mubice hagati yumukororombya wibanze nuwakabiri kandi uracogora cyane kuruta uwakabiri. Mugihe cya laboratoire, birashoboka gukora imiheto yibicuruzwa byinshi. Felix Billet (1808–1882) yerekanaga imyanya y'inguni kugeza umukororombya wo ku murongo wa 19, icyitegererezo yise "roza y'umukororombya".
2] [53] Kugera kuri 200-umukororombya watanzwe na Ng et al. mu 1998 ukoresheje uburyo busa ariko argon ion laser beam. [55]
Umukororombya wa gatatu na kane ntugomba kwitiranwa n'umukororombya "gatatu" na "kane" - amagambo rimwe na rimwe akoreshwa nabi yerekeza ku - imiheto myinshi - imiheto ndengakamere no kwerekana umukororombya.
Umukororombya munsi y'izuba
Ingingo nyamukuru: Ukwezi
Shira umukororombya ukwezi kugwa kwa Yosemite yo hepfo
Kimwe nibintu byinshi byo mu kirere optique, umukororombya urashobora guterwa numucyo uturuka ku zuba, ariko nanone ukomoka ku Kwezi. Mugihe cyanyuma, umukororombya uvugwa nkumukororombya ukwezi cyangwa ukwezi. Ntibisanzwe kandi ntibisanzwe kurusha umukororombya wizuba, bisaba ko ukwezi kuba hafi-yuzuye kugirango babone. Kubwimpamvu imwe, ukwezi kwakunze gufatwa nkumweru kandi birashobora gutekerezwa nka monochrome. Ikirangantego cyuzuye kirahari, ariko, ariko ijisho ryumuntu ntirisanzwe ryumva bihagije kugirango ribone amabara. Amafoto maremare yerekanwe rimwe na rimwe azerekana ibara muri ubu bwoko bw'umukororombya.
Igicu
Ingingo nyamukuru: Umuheto
Igicu n'icyubahiro.
Ibicu bikora muburyo bumwe nkumukororombya, ariko bigizwe nigicu gito cyane nigitonyanga cyibicu bitandukanya urumuri cyane. Hafi yumweru ifite umutuku ucyeye hanze nubururu imbere; akenshi imirongo imwe cyangwa myinshi yagutse ndengakamere irashobora gutahurwa imbere yimbere. Amabara arijimye kuko umuheto muri buri bara ni mugari cyane kandi amabara aruzuzanya. Ibicu bikunze kugaragara hejuru y'amazi iyo umwuka uhuye namazi akonje akonje, ariko urashobora kuboneka ahantu hose mugihe igihu ari gito kuburyo izuba ryaka kandi izuba rikaba ryaka cyane. Ninini cyane - hafi nini nkumukororombya kandi mugari cyane. Rimwe na rimwe bagaragara bafite icyubahiro hagati y'umuheto.
Imiheto y'ibihu ntigomba kwitiranwa na halos ya ice, ikunze kugaragara kwisi yose kandi igaragara cyane kuruta umukororombya (uko byagenda kose), [58] nyamara ntaho bihuriye numukororombya.
Sleetbow
Urubura rwa Monochrome rwafashwe mu gitondo cya kare ku ya 7 Mutarama 2016 i Valparaiso, muri Leta ya Indiana.
Igituba kimeze nk'umukororombya usanzwe, usibye ko bibaho iyo urumuri runyuze mu rubura rugwa (ice pellets) aho kuba amazi meza. Iyo urumuri runyuze mu rubura, urumuri rwanze bigatuma ibintu bidasanzwe. Izi nyandiko zanditswe muri Leta zunze ubumwe za Amerika hamwe n’igitambaro cya mbere cyanditswe ku mugaragaro kandi gifotorwa kiboneka i Richmond, muri Virijiniya ku ya 21 Ukuboza 2012. [59] Kimwe n'umukororombya usanzwe, ibi birashobora kandi kuza muburyo butandukanye, hamwe nigituba cya monochrome cyanditswe ku ya 7 Mutarama 2016 i Valparaiso, muri Leta ya Indiana.
Kuzenguruka no kuzenguruka arcs
Umuzenguruko arc (hepfo), munsi ya halo yazengurutse
Kuzenguruka arc
Inzira ya circzenithal na circhorizontal nibintu bibiri bifitanye isano na optique isa nkaho isa n'umukororombya, ariko bitandukanye na nyuma, inkomoko yabyo iri mu gucana urumuri binyuze muri kirisiti ya hegitari esheshatu aho gutonyanga amazi. Ibi bivuze ko atari umukororombya, ahubwo ni abagize umuryango mugari wa halos.
Impande zombi ni ibara ryamabara meza yibice byerekeranye na zenith, ariko mumwanya utandukanye mwijuru: arc ya circzenithal arc iragoramye kandi iherereye hejuru yizuba (cyangwa ukwezi) uruhande rwayo rwa convex rwerekeza hepfo (bitera igitekerezo cyo "hejuru" umukororombya "); umuzenguruko arc ikora cyane hafi ya horizon, iragororotse kandi iherereye ku ntera igaragara munsi yizuba (cyangwa Ukwezi). Impande zombi zifite uruhande rutukura rwerekeza ku zuba naho igice cyazo cya violet kikaba kure yacyo, bivuze ko arc ya circzenithal itukura hepfo, naho arc izenguruka itukura hejuru. [60] [61]
Umuzenguruko arc rimwe na rimwe uvugwa nabi "umukororombya wumuriro". Kugirango tuyirebe, izuba cyangwa ukwezi bigomba kuba byibuze 58 ° hejuru ya horizon, bigatuma biba ibintu bidasanzwe mumwanya muremure. Arc ya circzenithal, igaragara gusa hejuru yizuba cyangwa ukwezi kurwego ruri munsi ya 32 °, iramenyerewe cyane, ariko akenshi irabura kuva iboneka hafi yimbere.
Umukororombya wo hanze
Ingingo nyamukuru: Ikirere kidasanzwe
Byagaragaye ko umukororombya ushobora kubaho ku kwezi kwa Saturne Titan, kuko ifite ubuso butose n'ibicu bitose. Iradiyo y'umukororombya wa Titan yaba hafi 49 ° aho kuba 42 °, kubera ko amazi yo muri ibyo bidukikije akonje ari metani aho kuba amazi. Nubwo umukororombya ugaragara ushobora kuba imbonekarimwe kubera ikirere cya Titan cyijimye, umukororombya wa infragre urashobora kuba rusange, ariko indorerezi yakenera indorerwamo zijoro zitagaragara kugirango zibone.
Umukororombya hamwe nibikoresho bitandukanye
Itondere rya mbere umukororombya uva mumazi (ibumoso) nigisubizo cyisukari (iburyo).
Ibitonyanga (cyangwa imirima) bigizwe nibikoresho bifite ibimenyetso bitandukanye byangiritse kuruta amazi asanzwe bitanga umukororombya ufite impande zitandukanye. Kuva samazi ya alt afite igipimo cyinshi cyo kuvunika, umuheto wo gutera mu nyanja ntushobora guhuza neza n'umukororombya usanzwe, iyo ubonetse ahantu hamwe. Utubuto duto twa plastiki cyangwa ibirahuri birashobora gukoreshwa mukumenyekanisha umuhanda nkumucyo kugirango ubashe kugaragara neza nabashoferi nijoro. Bitewe nigipimo kinini cyo kwangirika, umukororombya ugaragara kuri marble ufite radiyo ntoya bigaragara. Umuntu arashobora kubyara byoroshye ibintu nkibi akanyanyagiza amazi yibice bitandukanye byangirika mukirere, nkuko bigaragara ku ifoto.
Kwimura umukororombya kubera ibimenyetso bitandukanye byangiritse birashobora gusunikwa kumupaka wihariye. Kubikoresho bifite indangantego irenze 2, nta mfuruka yujuje ibisabwa kugirango umukororombya wambere utangire. Kurugero, indangagaciro yo kugabanuka kwa diyama ni hafi 2,4, bityo sisitemu ya diyama yatanga umukororombya guhera kumurongo wa kabiri, usibye urutonde rwa mbere. Muri rusange, nkuko indangagaciro zivunika zirenze umubare n + 1, aho n numubare usanzwe, inguni yibibazo byinshuro n inshuro zerekanwe imbere imbere ihunga domaine {\ kwerekana imiterere [0, {\ frac {\ pi} {2} }]} {\ kwerekana imiterere [0, {\ frac {\ pi} {2}}]}. Ibi bivamo umukororombya wa n-gahunda igabanuka kugera kuri antisolar point ikabura.
Umukororombya muri Tokiyo, 2021
Amateka yubumenyi
Intiti ya kera y’Abagereki Aristote (384–322 mbere ya Yesu) yabanje kwita cyane ku mukororombya. Nk’uko Raymond L. Lee na Alistair B. Fraser babivuze, "N'ubwo hari inenge nyinshi kandi ko yitabaza imibare ya Pythagorean, ibisobanuro byujuje ubuziranenge bwa Aristote byerekanaga ko byavumbuwe kandi bihuzagurika bitagereranywa mu binyejana byinshi. Nyuma y'urupfu rwa Aristote, inyigisho nyinshi z'umukororombya zari zigizwe no kubyitwaramo. umurimo we, nubwo ibyo byose atari byo byari binegura. "[66]
Mu gitabo cya I cya Naturales Quaestiones (nko mu mwaka wa 65 nyuma ya Yesu), umuhanga mu bya filozofiya w’Abaroma Seneca Nyamwasa avuga ku nyigisho zitandukanye zerekeye ishyirwaho ry'umukororombya cyane, harimo n'iya Arisitote. Abona ko umukororombya ugaragara buri gihe utandukanye n'izuba, ko bigaragara mu mazi yatewe n'umukinnyi, mu mazi yacishijwemo amazi yuzuye imyenda irambuye ku nkoni cyangwa n'amazi yatewe mu mwobo muto mu muyoboro waturika. Ndetse avuga umukororombya ukorwa ninkoni nto (virgulae) yikirahure, ategereje ibyabaye kuri Newton hamwe na prism. Yita ku nyigisho ebyiri: imwe, ko umukororombya ukorwa n'izuba ryerekana muri buri gitonyanga cy'amazi, ikindi, ko cyakozwe n'izuba kigaragarira mu gicu kimeze nk'indorerwamo ifatanye; atonesha aba nyuma. Yaganiriye kandi ku bindi bintu bifitanye isano n'umukororombya: "virgae" y'amayobera (inkoni), halos na parhelia. [67]
Ku bwa Hüseyin Gazi Topdemir, umuhanga mu bya fiziki w’abarabu akaba na polymath Ibin al-Haytham (Alhazen; 965-1039), yagerageje gutanga ibisobanuro bya siyansi ku bijyanye n’umukororombya. Mu gitabo cye cyitwa Maqala fi al-Hala wa Qaws Quzah (Ku mukororombya na Halo), al-Haytham "yasobanuye ishyirwaho ry'umukororombya nk'ishusho, ukora ku ndorerwamo ifatanye. Niba imirasire y'umucyo ituruka ku isoko ya kure yerekana Kuri Ingingo iyo ari yo yose ku murongo w'indorerwamo ihanamye, bakora uruziga rwibanze muri iyo ngingo. Iyo bivugwa ko izuba ari isoko y’umucyo wa kure, ijisho ry'abareba nk'ikintu kiri ku murongo w'indorerwamo n'igicu nk'ubuso bugaragaza , noneho birashobora kugaragara ko uruziga rwibanze ruri kumurongo. " igeragezwa rishoboka. [68] Ibi bisobanuro byagarutsweho na Averroes, [citation yari ikenewe] kandi, nubwo atari byo, byatanze urufatiro rwibisobanuro nyabyo nyuma byatanzwe na Kamāl al-Dīn al-Fārisī mu 1309, kandi, yigenga, na Theodoric wa Freiberg (nko mu 1250 - c. 1311).
Ibihe bya Ibin al-Haytham, umuhanga mu bya filozofiya w’Abaperesi na polimath Ibin Sīnā (Avicenna; 980-1037), yatanze ubundi busobanuro, yandika "ko umuheto utakozwe mu gicu cyijimye ahubwo ko ari mu gihu cyoroshye cyane kiri hagati y’igicu na Izuba . [71]
Mu ndirimbo y’ingoma y’Ubushinwa (960–1279), umuhanga mu bumenyi-bwa polimath witwa Shen Kuo (1031–1095) yabitekereje - nk'uko Sun Sikong (1015-1076) yabimubanjirije - ko umukororombya wakozwe n'ikintu cy'urumuri rw'izuba gihura n'ibitonyanga. y'imvura mu kirere. Paul Dong yanditse ko ibisobanuro Shen yasobanuye umukororombya nkikintu cyo kugabanuka kwikirere "ahanini bihuye nubumenyi bugezweho prabigishwa. "[73]
Ku bwa Nader El-Bizri, umuhanga mu bumenyi bw'ikirere mu Buperesi, Qutb al-Din al-Shirazi (1236–1311), yatanze ibisobanuro nyabyo ku bijyanye n'umukororombya. Ibi byasobanuwe neza n’umunyeshuri we, Kamāl al-Dīn al-Fārisī (1267–1319), watanze ibisobanuro bishimishije mu mibare y’umukororombya. "Yasabye icyitegererezo aho imirasire y’umucyo ituruka ku zuba yakuweho kabiri n’igitonyanga cy’amazi, kimwe cyangwa byinshi byagaragaye hagati y’imyuka yombi." Hakozwe ubushakashatsi ku kirahure cyuzuye amazi kandi al-Farisi yerekanaga ko izindi mpinduka zatewe n’ikirahure zishobora kwirengagizwa mu cyitegererezo cye. [68] Optics), al-Farisi yakoresheje icyombo kinini gisobanutse cy'ikirahure mu buryo bw'umuzingi, cyuzuyemo amazi, kugira ngo habeho urugero runini rw'igitonyanga cy'imvura. Yahise ashyira iyi moderi muri kamera obscura ifite ubushobozi bwo kugenzura urumuri. Yerekanye urumuri kuri uruziga hanyuma amaherezo akuramo ibigeragezo byinshi no kureba mu buryo burambuye ibyerekanwe no kugabanuka k'umucyo ko amabara y'umukororombya ari ibintu byo kubora k'umucyo.
Mu Burayi, Igitabo cya Optics cya Ibin al-Haytham cyahinduwe mu kilatini kandi cyizwe na Robert Grosseteste. Ibikorwa bye ku mucyo byakomeje na Roger Bacon, wanditse mu gitabo cye cya Opus Majus cyo mu 1268 ku bijyanye n'ubushakashatsi bwakozwe n'umucyo urabagirana muri kristu no ku bitonyanga by'amazi byerekana amabara y'umukororombya. Mubyongeyeho, Bacon niwe wambere wabaze ingano yimfuruka yumukororombya. Yavuze ko umusozi w’umukororombya udashobora kugaragara hejuru ya 42 ° hejuru yizuba. Theodoric ya Freiberg izwiho kuba yaratanze ibisobanuro nyabyo byerekana umukororombya wibanze nuwakabiri mumwaka wa 1307. Yasobanuye umukororombya wibanze, avuga ko "iyo urumuri rwizuba ruguye kumatonyanga yubushuhe, imirasire ikuramo ibice bibiri (iyo yinjiye na egress ) hamwe no gutekereza kimwe (inyuma yigitonyanga) mbere yo kwanduza ijisho ryindorerezi. "[76]
Igishushanyo cya René Descartes cyerekana umukororombya wibanze nuwakabiri
Descartes '1637, Disikuru kuri Method, yarushijeho gutera imbere ibi bisobanuro. Kubera ko yari azi ko ingano y’imvura idasa nkaho igira ingaruka ku mukororombya wabonetse, yagerageje kunyuza imirasire yumucyo mu kirahure kinini cyuzuye amazi. Mu gupima inguni imirasire yagaragaye, yashoje avuga ko umuheto wibanze watewe no gutekereza imbere imbere imbere yimvura kandi ko umuheto wa kabiri ushobora guterwa no gutekereza imbere. Yashyigikiye uyu mwanzuro akomoka ku itegeko ryo kuvunika (nyuma, ariko atisunze, Snell) kandi abara neza impande zombi. Ibisobanuro bye ku mabara, ariko, yari ashingiye ku buryo bwa tekinike y’imyumvire gakondo ivuga ko amabara yakozwe no guhindura urumuri rwera. [78] [79]
Isaac Newton yerekanye ko urumuri rwera rugizwe nurumuri rwamabara yose yumukororombya, prism yikirahure yashoboraga gutandukana mubice byose byamabara, yanga igitekerezo cyuko amabara yakozwe no guhindura urumuri rwera. Yagaragaje kandi ko itara ritukura ryangiritse munsi y’urumuri rwubururu, ibyo bikaba byaratumye habaho ibisobanuro bya mbere bya siyansi ku bintu nyamukuru biranga umukororombya. Igitekerezo cy’umucyo cya Newton nticyashoboye gusobanura umukororombya ndengakamere, kandi ibisobanuro bishimishije ntibyabonetse kugeza igihe Thomas Young yamenyeye ko umucyo witwara nkumuhengeri mubihe bimwe na bimwe, kandi ushobora kwivanga.
Igikorwa cya Young cyatunganijwe mu myaka ya za 1820 na George Biddell Airy, wasobanuye ko imbaraga z’amabara y’umukororombya zishingiye ku bunini bw’ibitonyanga by’amazi. Ibisobanuro bya kijyambere byerekana umukororombya bishingiye ku gutatanya kwa Mie, igitabo cyanditswe na Gustav Mie mu 1908. [82] Iterambere muburyo bwo kubara hamwe na optique ya optique ikomeje kuganisha ku gusobanukirwa neza umukororombya. Kurugero, Nussenzveig atanga incamake igezweho.
Ubushakashatsi
Ikigeragezo cyo hasi cya flask umukororombya werekana - Johnson 1882
Ubushakashatsi kuri phenomenon yumukororombya ukoresheje imvura yimvura, ni ukuvuga flasque yuzuye amazi, isubira byibuze kuri Theodoric ya Freiberg mukinyejana cya 14. Nyuma, na Descartes yize kuri phenomenon akoresheje flask ya Florence. Ubushakashatsi bwa flask buzwi ku izina ry'umukororombya wa Florence buracyakoreshwa muri iki gihe nk'igeragezwa ryerekana kandi ryoroshye kandi ryerekana uburyo bwo kwerekana umukororombya. [84] [85] [86] Igizwe no kumurika (hamwe n’urumuri rwera rubangikanye) flask yuzuye amazi yuzuye umwobo muri ecran. Umukororombya uza kugaragara inyuma / uteganijwe kuri ecran, mugihe ecran ari nini bihagije. Bitewe nuburebure bwurukuta rugarukira hamwe na macroscopique iranga imvura yimvura, sitandukaniro rya ubtle rirahari ugereranije nibintu bisanzwe, [87] [88] harimo umukororombya wahinduwe gato no kugabana umukororombya.
Ubushakashatsi busa cyane bugizwe no gukoresha icyombo cya silindrike cyuzuye amazi cyangwa silinderi ikomeye ibonerana kandi ikamurikirwa haba ibangikanye nuruziga (nukuvuga imirasire yumucyo isigara murwego rurerure mugihe banyuze kuri silinderi) [89] [90] cyangwa munsi Inguni Kuri Shingiro. Muri ibi bihe byanyuma, umukororombya uhinduka ugereranije nibintu bisanzwe kuva igipimo cyiza cyo kugabanya ihinduka ryamazi (indangagaciro ya Bravais yo kugabanuka kumirasire ihindagurika ikoreshwa). [87] [88]
Ubundi bushakashatsi bukoresha ibitonyanga bito bito, [53] [54] reba inyandiko hejuru.
Umuco n'imigani
Ingingo z'ingenzi: Umukororombya mu muco n'umukororombya mu migani
Reba kandi: Ibendera ry'umukororombya (LGBT)
Kwerekana umukororombya mu gitabo cy'Intangiriro
Umukororombya uboneka kenshi mumigani, kandi wakoreshejwe mubuhanzi. Igitabo cya mbere kibaye umukororombya kiri mu gitabo cy'Intangiriro igice cya 9, mu rwego rw'inkuru y'umwuzure ya Nowa, aho ari ikimenyetso cy'isezerano ry'Imana ryo kutazongera kurimbura ubuzima bwose ku isi hamwe n'umwuzure ku isi. Mu migani ya Norse, ikiraro cy'umukororombya Bifröst gihuza isi y'abantu (Midgard) n'ubwami bw'imana (Asgard). Cuchavira yari imana y'umukororombya kuri Muisca muri Kolombiya y'ubu kandi igihe imvura yagwaga kuri savanna ya Bogotá yarangiye, abantu bamushimiye ko yatanze zahabu, udusimba na zeru. Bumwe mu buryo bw'Ababuda bo muri Tibet cyangwa Dzogchen bivuga umukororombya. Ubusanzwe leprechaun yo muri Irilande yihishe inkono ye ya zahabu mubisanzwe bivugwa ko ari ku musozo wumukororombya. Aha hantu ntibishoboka kuhagera, kuko umukororombya ningaruka nziza idashobora kwegerwa. Mu migani y'Abagereki, ikigirwamana Iris ni ishusho y'umukororombya, imana y'intumwa, kimwe n'umukororombya, uhuza isi ipfa n'imana binyuze mu butumwa.
Umukororombya ugaragara mubutumwa bwiza - mubutumwa bwiza umukororombya ukwiye ugizwe n'imirongo 4 y'amabara (Cyangwa, Gules, Vert, Arijantine) impera ihagaze ku bicu. Ingero rusange mu ikoti ry'intwaro zirimo iy'imijyi ya Regen na Pfreimd, haba muri Bavariya, mu Budage; ya Bouffémont, mu Bufaransa; no mu mutwe wa 69 w'ingabo (New York) w'ingabo z’Amerika zirinda igihugu.
Ibendera ry'umukororombya ryakoreshejwe mu binyejana byinshi. Cyari ikimenyetso cy’umutwe wa Koperative mu ntambara y’abahinzi b’Abadage mu kinyejana cya 16, amahoro mu Butaliyani, n’ubwibone bw’abahuje ibitsina ndetse n’imibereho ya LGBT kuva mu myaka ya za 70. Mu 1994, Arkiyepiskopi Desmond Tutu na Perezida Nelson Mandela bavuze ko Afurika y'Epfo ishingiye kuri demokarasi nyuma ya apartheid ari igihugu cy'umukororombya. Umukororombya wakoreshejwe kandi mubirango byibicuruzwa byikoranabuhanga, harimo ikirango cya mudasobwa ya Apple. Ihuriro ryinshi rya politiki rishingiye ku mashyaka menshi ya politiki biyise "Ihuriro ry'umukororombya".
Kwerekana umukororombya byafashwe nka kirazira mu mico myinshi.
Muri Arabiya Sawudite (no mu bindi bihugu bimwe na bimwe), abayobozi bafashe imyenda y'abana b'umukororombya n'ibikinisho (nk'ingofero, imisatsi, n'amakaramu, ntabwo ari amabendera gusa)