Umugezi wa Kerio

Kubijyanye na Wikipedia
Umugezi wa Kerio utemba.

Umugezi wa Kerio ni uruzi mu Ntara ya Turkana, muri Kenya. Itemba mu majyaruguru mu kiyaga cya Turkana. Nimwe mu nzuzi ndende muri Kenya, zikomoka hafi ya ekwateri.

Amasomo[hindura | hindura inkomoko]

Umugezi wa Kerio ukikijwe n'ishyamba.

Umugezi wa Kerio uzamuka mu majyaruguru y’imisozi ya Amasya mu burengerazuba bw'ikiyaga cya Bogoriya. Itemba yerekeza mu majyaruguru ikanyura mu kibaya cya Kerio hagati ya Tugen Hills na Elgeyo Escarpment. Elgeyo Escarpment yazamutse igera kuri metero zirenga 1.830 (6000 ft) hejuru yikibaya cya Kerio ahantu. Kerio ikomeza mu majyaruguru, akenshi ikanyura mu mibande yimbitse kandi ifunganye, yinjira mu kiyaga cya Turkana muri delta iri mu majyepfo ya delta yakozwe n'inzuzi za Turkwel na Lokichar. Kerio na Turkwel batanga 98% by'amazi yinzuzi atemba mu kiyaga cya Turkana ku butaka bwa Kenya (bingana na 2% gusa byinjira mu ruzi). Mu masomo yabo yo hepfo izi nzuzi zombi ni ibihe [1]

Hafi y’isoko yacyo Umugezi wa Kerio ugaburirwa ninzuzi ebyiri nini zitemba ziva muri Elgeyo Escarpment: Umugezi wa Arror, nUruzi rwa Embobut.

Imikoreshereze y'ubutaka[hindura | hindura inkomoko]

Ikigega cy'igihugu cy'ikiyaga cya Kamnarok hamwe n'ikigo cy'igihugu cya Kerio kiri mu burasirazuba no mu burengerazuba bw'umugezi wa Kerio mu kibaya cyo hejuru. Ntabwo zateye imbere, ariko zifite inyoni nyinshi kandi zizwiho ibyiza byazo. Inkombe y'ibumoso ya kilometero 25 (16 mi) z'umugezi iri mu Kigo cy'igihugu cya Turkana y'Amajyepfo [4]

Mu 1999 hari ibirego bivuga ko Fluorspar Mines yajugunyaga imyanda y'ubumara mu ruzi. Aba babihakanye na Minisitiri ubishinzwe ushinzwe gucukura amabuye y'agaciro. Ahantu h’ingenzi mu Karere ka Turkana mu buhinzi bwuhira ni ku mugezi wa Turkwel na Kerio. Gahunda yo kuhira Lotubai na Morulem iri kuri Kerio. Ibihingwa nyamukuru ni ibigori n'amasaka, bingana na 80% by'ibihingwa byuhira, hamwe na garama z'icyatsi, inka, ibitoki, imyembe, amacunga na guavas[6]