Ruganzu II Ndoli

Kubijyanye na Wikipedia

Ruganzu II Ndoli (?-1543) yari Mwami w'Ubwami bw'u Rwanda Yategetse ahasanga mu w’1510-1543. Yari umuhungu w'umwami Ndahiro II Cyamatare na Nyirangabo-ya-Nyantaba. Ruganzu II ni umwami uzwi cyane mu Rwanda.Umwami Cyamatare n'abagize umuryango we bishwe bunyamaswa na Nyebunga na bagenzi be. Mbere yuko apfa, umwami yateguye kandi ashyira mu bikorwa gahunda yo guhunga umuhungu we. Kugwa biteye agahinda k'umwami Ndahiro I Cyamatare byabaye nyuma gato yuko umuhungu we ahungiye mu bwami buturanye bwa Karagwe. Amaze kurokoka urupfu, igikomangoma kibabaye cyabonye ubuhungiro i Karagwe iyobowe n'umwamikazi wa Karagwe, wabaye nyirasenge.

Yari umurwanyi ukomeye kandi bivugwa ko yakoze ibitangaza. Ubuzima bwe ningoma ye byamamaye mumigani myinshi mumateka yu Rwanda. Bivugwa ko Ruganzu Ndoli yarezwe na nyirasenge mu Bwami bwa Karagwe kandi abamukomokaho barimo Ndoli Amani mu Rwanda. Abasuye ikigo ndangamuco cya Rulindo Ikire Centre ndangamuco bavuga ko ari ikimenyetso gikomeye cyerekana umwimerere w'amateka n'umuco by'u Rwanda. Ubuyobozi bw'akarere ka Rulindo buvuga ko iki kigo kizwi ku izina rya "Ku birenge bya Ruganzu", ari urugero rw'ukuntu buri karere gashobora kubaka ibimenyetso byihariye by’amateka kandi bigafasha abaturage kubimenya. Usibye kwerekana amateka n'ubudasa bwa Ububeruka ya kera, Bobo, Busigi ndetse n'ibindi bihugu byari bigize Rulindo, ibirori bidasanzwe nk'ubukwe bwa Kinyarwanda, ivuka rya Ruganzu no kwimika ingoma ubu biragaragara.[1]

Ishusho yerekana ikirenge cy'umwami Ruganzu Ndoli
Ibisi bya Huye aho umwami Ruganzu Ndoli yakundaga ku rambagira.
Ruganzu II Ndoli
Mwami (King)
Gutegeka 1510-1543
Yavutse Ikinyejana cya 15
Yapfuye 1543

Akarere ka Rusenyi, Ubwami bw'u Rwanda

Ingoma Ingoma ya Nyiginya (3)
Data Ndahiro II Cyamatare

Bikekwa ko yimye ingoma mu 1510, muri uwo mwaka Henry VIII wo mu Bwongereza yimikwa, apfa 1543 azize kurasa umwambi mu jisho mugihe umugabo witwa Bitibibisi wo muri Rusenyi (ubu Karongi) yarashe umwambi mumaso ye. Bikekwa ko yimye ingoma mu 1510, Ruganzu kandi yafashije Umwami wa Bugesera, Rwayitare, gutera no gutsinda Umwami w'Uburundi Ntare II Kibogora, bari bafitanye amakimbirane. Ruganzu kandi yashimangiye umubano w’ibihugu byombi hagati yu Rwanda na Karagwe, aho nyirasenge yari umwamikazi wamurindaga akamwigisha kurwana.[2] [3]

Urutonde rwerekana[hindura | hindura inkomoko]

  1. "Archive copy". Archived from the original on 2021-02-01. Retrieved 2021-03-31.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  2. https://www.newtimes.co.rw/article/201982/News/aku-kirenge-cya-ruganzua-the-mystery-of-the-royal-footprint
  3. https://books.google.es/books?id=Q1imCwAAQBAJ&pg=PA40&lpg=PA40&dq=Ruganzu+II+Ndoli&source=bl&ots=Wr_EXq-NNs&sig=BUs2pjbHPZsgBRLW009QkCAPbNk&hl=ca&sa=X&ved=0ahUKEwissLWYl_LbAhUJCsAKHcLoCVAQ6AEIezAU#v=onepage&q=Ruganzu%20II%20Ndoli&f=false