Paraplegia

Kubijyanye na Wikipedia

Paraplegia, cyangwa paraparesis, ni ukubangamira imikorere ya moteri cyangwa ibyumviro byimpera zo hepfo. Ijambo ryaturutse mu kigereki cya Ionic (παραπληγίη) "gukubitwa kabiri". Agace k'umuyoboro wumugongo wibasiwe na paraplegia ni thoracic, lumbar, cyangwa uruti rw'umugongo. Niba ingingo enye zatewe nubumuga, tetraplegia cyangwa quadriplegia nijambo ryukuri. Niba ingingo imwe gusa ifite ingaruka, ijambo ryukuri ni monoplegia. Paraplegia ya spastique nuburyo bwa paraplegia isobanurwa nubwinshi bwimitsi yanduye, aho kuba paralike ya flaccid.

Ishyirahamwe ry’imvune z’Abanyamerika ryashyize mu majwi ubukana bw’umugongo mu buryo bukurikira. ASIA A nugutakaza rwose imikorere yimyumvire nubuhanga bwa moteri munsi yimvune. ASIA B ifite imikorere yunvikana munsi yimvune, ariko ntamikorere ya moteri. Muri ASIA C, hari imikorere ya moteri iri munsi yurwego rwimvune, ariko kimwe cya kabiri cyimitsi ntishobora kugenda irwanya imbaraga. Muri ASIA D, kimwe cya kabiri cyimitsi iri munsi yurwego rwimvune irashobora kugenda irwanya imbaraga. ASIA E nugusubiza ibikorwa byose byubwonko[1]

Umuti[hindura | hindura inkomoko]

Abantu bafite ubumuga barashobora gutandukana murwego rwubumuga bwabo, bisaba ko imiti itandukana bitewe nibibazo. Gusubiza mu buzima busanzwe bigamije gufasha umurwayi kugarura imikorere n'ubwigenge bushoboka bwose.[2] Physiotherapie irashobora gufasha kunoza imbaraga, urwego rwo kugenda, kurambura no kwimura ubuhanga. Abamugaye benshi bazashingira ku kagare k'abamugaye nk'uburyo bwo gutwara abantu.[3]Ibikorwa by'ubuzima bwa buri munsi (ADLs) birashobora kuba ingorabahizi kubantu bafite ikibazo cyumugongo (SCI). Hifashishijwe abavuzi ba physiotherapiste hamwe nabavuzi babigize umwuga, abantu bafite SCI barashobora kwiga ubumenyi bushya kandi bagahuza nubwa mbere kugirango barusheho kwigenga, akenshi babaho mu bwigenge mu baturage.[4]

Kuvugurura uruti rw'umugongo[hindura | hindura inkomoko]

Reba kandi: Gukomeretsa umugongo direction Icyerekezo cyubushakashatsi

Olfactory ensheathing selile (OEC) yatewe mu ntsinzi y’umugongo w’umugabo wo muri Polonye witwa Darek Fidyka, warokotse igitero cy’icyuma cyamuteye ubumuga mu 2010. [5]

Mu mwaka wa 2014, Fidyka yabazwe ubupayiniya bw'umugongo bwakoresheje imitsi y’imitsi, kuva ku kaguru, kugira ngo 'akureho icyuho' mu ruti rw'umugongo yaciwe ndetse na OEC kugira ngo akangure ingirangingo z'umugongo. Kubaga byakorewe muri Polonye ku bufatanye na Prof. Geoff Raisman, umuyobozi w’ubuzima bushya bw’imyororokere mu Ishuri Rikuru ry’Ubuvuzi rya Neurologiya rya kaminuza ya Londere, hamwe n’itsinda rye ry’ubushakashatsi. Uturemangingo twa olfactory twakuwe mu matara y’umurwayi mu bwonko bwe hanyuma akurira muri laboratoire, izo selile zatewe inshinge hejuru no munsi y’umugongo wangiritse.[6]

Fidyka yagaruye ibyiyumvo na moteri mumaguru yo hepfo, cyane cyane kuruhande rwa OEC yatewe. Fidyka yabanje kubona intsinzi nyuma y'amezi atatu abikora, mugihe ikibero cye cy'ibumoso cyatangiye kwiyongera. MRIs zerekana ko icyuho cyo mu ruti rw'umugongo cyafunzwe. Yizera ko ari we muntu wa mbere ku isi wagaruye imikorere y’imyumvire kuva yaciwe burundu imitsi yumugongo.[5][6]

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Paraplegia#cite_note-1
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Paraplegia#cite_note-2
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Paraplegia#cite_note-3
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Paraplegia#cite_note-4
  5. 5.0 5.1 https://www.bbc.co.uk/news/health-29645760
  6. 6.0 6.1 https://www.theguardian.com/science/2014/oct/21/paralysed-darek-fidyka-pioneering-surgery