Indwara y’igisebe cy’umufunzo

Kubijyanye na Wikipedia
Indwara y’igisebe cy’umufunzo
Classification and external resources
ICD/CIM-10A31.1 (ILDS A31.120) A31.1 (ILDS A31.120)
ICD/CIM-9031.1 031.1
Indwara y'igisebe cy'umufunzo

Indwara y’igisebe cy’umufunzo (Buruli Ulcer) (izwi kandi ku izina rya Bairnsdale ulcer, Searls ulcer, cg Daintree ulcer[1][2][3]) ni indwara yandura iterwa na mikorobe yitwa Mycobacterium ulcerans.[4] Mu ntangiliro yo kuyandura hagaragara akabyimba cyangwa igice cy’umubili kibyimbye aliko bitagaragaza ububabare nodule .[4] Aka kabyimba gashobora kuvamo igisebe ku mubili ulcer.[4] Igisebe gishobora kuba kinini muko kinjiye mu mubili kurusha uko kigaragara ku ruhu rw'umubili, [5] gishobora kandi gukikizwa n’ububyimbe bw’uruhu.[5] Uko indwara igenda ikura, amagupfa ashobora kugerwaho nayo akandura..[4] Igisebe cy’umufunzo gikunda kwanduza amaboko n’amaguru;[4] umuliro ntukunda kugaragara.[4]

Igitera iyi ndwara[hindura | hindura inkomoko]

M. ulcerans Iyi ndwara ivubura uburozi buzwi ku izina rya mycolactone, bugabanya cg bugakuraho ubudahangarwa bw’imikorere y’ibanze y’umubili bigakulikirwa no gupfa k’udupande tw’umubili bita death.[4] Udukoko two mu muryango umwe kandi dutera indwara y’igituntu n’iy’ibibembe amazina akulikira y’utwo dukoko ni (M. tuberculosis na M. leprae.[4] Uko indwara igenda ikwirakwira ntibiramenyekana neza.[4] Amasoko y’amazi ashobora kugira uruhare mu ikwirakwizwa ry’indwara.[5] Kugeza mu mwaka wa 2013 nta rukingo rukwiliye rwali ruraboneka.[4][6]

Ivurwa ry’indwara[hindura | hindura inkomoko]

Iyo abantu bavuwe kare, umuti wa antibiotiki, antibiotics uvura neza mu rwego rwa 80% nyuma y’ibyumweru umunani.[4] Ubuvuzi akenshi bugizwe n’imiti ya rifampicin na streptomycin.[4] Clarithromycin aliko akenshi moxifloxacin niyo ikoreshwa mu mwanya wa streptomycin.[4] Ubundi buryo bwo kuyivura bugizwe no kubaga no kuvanamo ikibyimba

Uburyo bwo kuvura iyi ndwara

cutting out .[4][7] Nyuma y’uko ubwandu bukira, igice cy’umubili nyilizina gisigarana inkovu.[6]

Ikwirakwizwa ry’ubwandu[hindura | hindura inkomoko]

Ibisebe by’umufunzo bikunda kuboneka mu byaro by’Afurika yo munsi y’ubutayu bwa Sahara cyane cyane mu gihugu cya Cote d'Ivoire, aliko ishobora no kuboneka muli Aziya, mu Burengerazuba bwa Pasifika ndetse n’ubwa za Amerika.[4] Ubwandu bwagaragaye mu bihugu birenga 32.[5] Buli mwaka haboneka ubwandu buli mu kigero kili hagati y’ibihumbi bitanu n’ibihumbi bitandatu.[4] Iyi ndwara kandi iboneka mu mubare w’inyamaswa zitali abantu.[4] Albert Ruskin Cook niwe wabaye uwa mbere mu gushyira ahagaragara ibisebe by’umufunzo mu mwaka wa 1897.[5]

Inyandiko zifashijijwe[hindura | hindura inkomoko]

< references />

  1. James, William D.; Berger, Timothy G.; et al. (2006). Andrews' Diseases of the Skin: clinical Dermatology. Saunders Elsevier. p. 340. ISBN 0-7216-2921-0. {{cite book}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  2. Rapini, Ronald P.; Bolognia, Jean L.; Jorizzo, Joseph L. (2007). Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. Chapter 74. ISBN 1-4160-2999-0.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. Lavender CJ, Senanayake SN, Fyfe JA; et al. (January 2007). "First case of Mycobacterium ulcerans disease (Bairnsdale or Buruli ulcer) acquired in New South Wales". Med. J. Aust. 186 (2): 62–3. PMID 17223764. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 "Buruli ulcer (Mycobacterium ulcerans infection) Fact sheet N°199". World Health Organization. June 2013. Retrieved 23 February 2014.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Nakanaga, K; Yotsu, RR; Hoshino, Y; Suzuki, K; Makino, M; Ishii, N (2013). "Buruli ulcer and mycolactone-producing mycobacteria". Japanese journal of infectious diseases. 66 (2): 83–8. PMID 23514902.
  6. 6.0 6.1 Einarsdottir T, Huygen K (November 2011). "Buruli ulcer". Hum Vaccin. 7 (11): 1198–203. doi:10.4161/hv.7.11.17751. PMID 22048117.
  7. Sizaire V, Nackers F, Comte E, Portaels F (2006). "Mycobacterium ulcerans infection: control, diagnosis, and treatment". Lancet Infect Dis. 6 (5): 288–296. doi:10.1016/S1473-3099(06)70464-9. PMID 16631549.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)