Imigani migufi y’Ikinyarwanda
Appearance
Utazi ubwenge ashiama ubwe
Ababiri bajya inama baruta umunani urasana. | Ababurana Ari babiri umwe abayigiza nkana | ||
Ababiri baruta umwe.
utazi ubwenge ashima ubwe ikibuno gishuka amabyi bitari bujyane |
|||
Ababiri bashyize hamwe baruta umunani barasana. | |||
Ababiri bateranya abeza. | |||
Ababiri bica umwe. | |||
Ababiri bishe imbwa y’umwami. | |||
Ababiri ntibacibwa inka. | |||
Ababurana ari babiri umwe aba yigiza nkana. | |||
Abacuranye ubusa basangira ubundi. | |||
Abadapfuye ntibabura kubonana. | |||
Abagabanye imbisi (inyama) ntibagabana umufa. | |||
Abagabo babiri ntibabana mu nzu imwe. | |||
Abagabo bararya imbwa zikishyura. | |||
Abagira amenyo baraseka. | |||
Abagira amenyo ni museke. | |||
Abagira inyonjo bagira ibirori. | |||
Abagira iyo bajya baragenda. | |||
Abagiye inama Imana irabasanga. | |||
Abagore bagira inzara ntibagira inzigo. | |||
Abagore baragwira. | |||
Abahigi benshi bayobya imbwa (uburari). | |||
Abakingiranye inyegamo ntibakingirana ingabo. | |||
Abalinzi bajya inama inyoni zijya iyindi. | |||
Abantu bibuka imana iyo amakuba yababanye menshi. | |||
Abasangira bashonje ntawusigariza undi. | |||
Abasangira basigana imbyiro. | |||
Abasangira bike bitana ibisambo. | |||
Abasangira ubusa bitana ibisambo. | |||
Abasobetse imisumbi ntibaba bagihishanye amabya. | |||
Abatanye badatata barasubirana. | |||
Abateranye imigeri ntibahishana amabya. | |||
Aberekeranye ntibabura kwendana. | |||
Abo umwami yahaye amata nibo bamwimye amatwi (amazi). | |||
Aboro babiri ntibasangira umwerera. | |||
Abotanye kera ntibahishanya amabya | |||
Abwirwa benshi akumva (akwumvwa na) bene yo. | |||
Agafuni kabagara ubucuti ni akarenge. | |||
Agahinda k’inkoko kamenywa n’inkike yatoyemo. | |||
Agahinda si uguhora urira. | |||
Agahwa kari k’uwundi karahandurika. | |||
Agakecuru gahaze gakina n’imyenge y’inzu. | |||
Agakono gashaje karyoshya ibiryo | |||
Agakono gashaje niko karyoshya imboga.. | |||
Agakungu gakuna imbwa. | |||
Agakungu iyo gashize agashino kayora ivu. | |||
Agakungu kavamo imbwa yiruka. | |||
Agapfa kabuliwe ni impongo. | |||
Agapfundikiye gatera amatsiko. | |||
Agasaza kamwera akandi kazakamwa? | |||
Agashyize kera gahinyuza inshuti. | |||
Agashyize kera gahinyuza intwari. | |||
Agasozi kagusabye amaraso ntuyakarenza. | |||
Agasozi kamanutse inka kazamuka indi. | |||
Agati gateretswe n’Imana ntigahungabanywa n’umuyaga. | |||
Agatinze kazaryoha ni agatuba k’uruhinja. | |||
Agatinze kazaza ni amenyo ya ruguru. | |||
Ahanze ubwana hamera ubwanwa. | |||
Aharaye inzara haramuka inzigo. | |||
Ahari amahoro, uruhu rw’imbaragasa rwisasira batanu. | Ahari amahoro uruhu rw'urukwavu rwisasira batanu | Ahari ubuhoro umuhoro urogosha. | |
Aho guhana umupfu wayobya umuvu. | |||
Aho gupfa none wapfa ejo. | |||
Aho gupfa wakena. | |||
Aho gutera Gitera watera ikibimutera. | |||
Aho ibyago byaje ibihaba bica umuhoro. | |||
Aho ihene yonnye ihoramo. | |||
Aho imbwa ikubitiwe irahagaruka. | |||
Aho imbwa yaririye ntihava. | |||
Aho inkoko yasheshe ihata ibaba. | |||
Aho inkoko yasheshe itoye kenshi. | |||
Aho inkuba zerekeye ni ho ibicu bijya. | |||
Aho intumbi ziri ni ho inkongoro ziteranira. | |||
Aho kuba imbwa waba imva. | |||
Aho kuba umusega waba imbwa. | |||
Aho kunigwa n’ijambo wanigwa n’uwo uribwiye. | |||
Aho udatezeumugeni ntuhanga umugayo. | |||
Aho ujishe igisabo ntuhatera ibuye. | |||
Aho umubembe ali ntawe utungayo urutoki. | |||
Aho umutindi yanitse ntiriva. | |||
Aho umwaga utari uruhu rw’urukwavu rwisasira batanu. | |||
Aho uniga urahasanga umuhogo. | |||
Aho utazashaka umugeni ntuhanga umugayo. | |||
Aho wahishe (ujishe) igisabo, ntuhatera ibuye. | |||
Aho wisigiye siho uhurira na muramu wawe. | |||
Aho yanyuze (imboro) ntihaca urwango. | |||
Aho yonnye (ihene) ihoramo. | |||
Ak’imuhana kaza imvura ihise. | |||
Akababaje ababiri karabateranya. | |||
Akababaje umutima kazindura amaguru. | |||
Akabaye icwende ntikoga. | |||
Akabi gasekwa nk’akeza. | |||
Akabikora kabizi gateka imboga karitse. | |||
Akaboro, gato karuta amabya masa. | |||
Akabuno karusha isuka guca inshuro. | |||
Akabuno ntigasa n’akabyara gasa nako birarana. | |||
Akaburiye mu isiza ntikabonekera mu isakara. | |||
Akabuze ubuguzi gasubira (zwa) nyirako. | |||
Akagabo gahimba akandi kataraza. | |||
Akaje gahimwa n’akakazanye. | |||
Akaje karemerwa. | |||
Akamasa kazaca inka kazivukamo. | |||
Akameze ku murizo w’imbwa karimba kawuciye. | |||
Akanwa karya ntikaguhe (ntiwumve) kavuza induru ntiwumve. | |||
Akanyoni katagurutse ntikamenya iyo bweze. | |||
Akarenze umunwa karushya ihamagara. | |||
akariho karavugwa | |||
Akarimi kabi gasemera agasaya. | |||
Akarusha imboro kunagana baragata. | |||
Akarusha imbwa kwota karashya. | |||
Akaryoshye ntikariwe mu rw’undi. | |||
Akatari amagara karahahwa. | |||
Akazapfa kabungira akazakica. | |||
Akazu gato karya ubwatsi. | |||
Akebo kajya iwa Mugarura. | |||
Akeza karigura. | |||
Akeza karigura. | |||
Akeza karimara. | |||
Akicaro keza kikuramo umwana uzi ubwenge. | |||
Akiziritse ku mugozi gashirwa kawuciye. | |||
Akiziritse ku muhoro gasiga kawuciye. | |||
Ako iminsi iteruye ntikajya karemera. | |||
Ako imuhana kaza imvura ihise. | |||
Ako umukobwa ashaka karamugarika. | |||
Amaboko akorera inda yapfa akayipfumbata. | |||
Amaboko atareshya ntaramukanya. | |||
Amabya y’undi aryohera umugeri. | |||
Amacumu y’inda ntashira igorora. | |||
Amafuti y’umugabo nibwo buryo bwe. | |||
Amagambo atagira mukuru arumba ari indaro. | |||
Amagara araseseka ntayorwa! | |||
Amagara ntaguranwa amagana. | |||
Amage arisha umugabo ikivuza (igihaza). | |||
Amaherezo y’inzira ni mu nzu. | |||
Amareshya mugeni siyo amutunga. | |||
Amarira y’umugabo atemba ajya mu nda. | |||
Amarira y’umugabo atemba ajya mu nda. | |||
Amashyi make yimisha umwana impengeri. | |||
Amaso y’igikeri ntabuza umuvomyi kuvoma. | |||
Amasunzu si amasaka. | |||
Amata make amena menshi. | |||
Amata y’umukobwa aba imbere. | |||
Amatama masa ntasabira inka igisigati | |||
Amavuta y’umugabo ni amuraye ku mubiri. | |||
Amavuta y’umugabo ni amuraye ku murundi. | |||
Amazi arashyuha aliko ntiyibagirrwa iwabo wa mbeho. | |||
Amazi make aharirwa impfizi. | |||
Amenyo amerera ku majigo, inkoni igashibuka ku gishyitsi, imishino igashibuka kuri rugongo. | |||
Amenyo ni amabuye. | |||
Amirariro atera amimaro. | |||
Amirariro atera amimaro. | |||
Arenze umusozi arivovota aramutuka. | |||
Atari ayawe ntakurara kumubili. | |||
Ayo impumyi uyabara itashye (inka). | |||
Ayo ubwira umucuzi si yo ubwira umucuzikazi. | |||
B | |||
Babona isha itamba bagata urwo bambaye. | |||
Babona isha itamba Bagatan'urwo bari bambaye. | |||
Babona zireresa amabya bakagira ngo zimya zose. | |||
Babona zireresa amabya bakagira ngo zimya zose. | |||
Bagarira yose ni umwana w’umunyarwanda. | |||
Bagarira yose ni umwana w'umunyarwanda. | |||
Bagarira yose ntuzi irizera n'irizarumba. | |||
Bagarira yose ntuzi irizera. | |||
Bagarira yose. | |||
Bagutumye umurozi w’umugore uhera kuri nyoko. | |||
Banegurana ari inenge ba nenge itirora. | |||
Baranyerera yaguye Jinja. | |||
Barihima ba Mujyanama yasanze bamwendera umugore yica imboro. | |||
Barihima ni mwene Mujinya. | |||
Batutira henshi ntibazamenya iyo bataye imihoro. | |||
Bavuga ibyigondoye umuhoro ukajya imbere. | |||
Bavuga ibyigondoye umuhoro ukarakara. | |||
Bazirunge zange zibe isogo imboga zirura. | |||
Bene amazuru meza ntibaburana n’ibya nyuma. | |||
Bene imitsima bayitsimbarayeho. | |||
Bigirankana bya Nirwange bamutumye isuka yo guhamba se, ati "mwayimubajije ko ari we waraye ayibitse". | |||
Biguma bigeze ku munwa. | |||
Birabe ibyuya ntibibe amaraso. | |||
Bucya bucyana ayandi. | |||
Bucya bwitwa ejo. | |||
Buhoro buhoro bwagejeje umuhovu (pfu) ku ruzi. | |||
Buhoro buhoro nirwo rugendo. | |||
Bukorikori bwa Nyiranzikoraho yateye ibuye ati narebaga ko riboze. | |||
Burya mukaso ntaba ari nyoko. | |||
Burya si buno. | |||
Byabara usara. | |||
Byagaze iruta byabuze. | |||
C | |||
Ca bugufi iruta jya hejuru.(ntukishyire hejuru) | |||
D | |||
E | |||
F | |||
Fata ako ni yo gabo. | |||
Findi findi irutwa na so araroga. | |||
G | |||
Gahimandyadya na Kajogora baranywanye. | |||
Gashiramazizi ka Ntibazirikana rubanda rushishwa nabi. | |||
Gatindi ka Gateneneko yakenyeye agahu agateneneko agacishamo agakumwe, ati mbe bahungu no mu cyi ni ko bizahora bimeze? | |||
Gesa ubw’iyo, ubw'ino ntiburera. | |||
Gira so yiturwa indi. | |||
Gishira ibyara ntigishira amazi. | |||
Guherekeza utagushaka bitera inzira agahinda. | |||
Gusaza ni ugusahurwa. | |||
Gusekera utagushaka bitera imbeho mu menyo. | |||
Gusera intanyurwa ni ugusesa. | |||
Gushaka ni ugushobora. | |||
Gusoma mubi biruta kwirigata. | |||
H | |||
Haguma umwami, ingoma irabazwa. | |||
Hasura uwariye. Hagatura uwejeje | |||
Hobe hobe itera ibinyoro. | |||
I | |||
Iba ibyegereye byakizaga, urufunzo ntirwahiye. | |||
Iba imwe ikakugana mu ijana. | |||
Ibanga ni irya babiri. | |||
Ibihanga bibili ntibitekwa mu nkono imwe. | |||
Ibihe biha ibindi. | |||
Ibihembe by’intama ntawe umenya iyo bikura bigana. | |||
Ibirenge bijya imbu kujya imbere. | |||
Ibisa birasabirana. | |||
Ibitwenge by’inkoko bishirira mu kwayura. | |||
Ibize nabi uyima ifu. | |||
Ibuguma ntishobora isibo. | |||
Ibuguma y’umushino imira imikangara itanu. | |||
Ibuye ryabonetse ntiryica isuka (ntiriba rikishe isuka). | |||
Ibyagiye kera ibyagurukana irago. | |||
Ibyara mweru na muhima. | |||
Ibyaye amamasa yicungura amarago. | |||
Ibyaye ikiboze iracyirigata. | |||
Ibyaye ikiboze irakirigata. | |||
Ibyo abahutu birya ubahutaje. | |||
Ibyo abapfu birya abapfumu. | |||
Ibyo ejo bibara abo ejo. [Iby’ejo bibara ab’ejo.] | |||
Ibyo ihaha birushya ihambira. [Iby’ihaha birushya ihambira.] | |||
Ibyo isi ni amabanga. [Iby’isi ni amabanga.] | |||
Icyizere cyiraza amasinde. | |||
Icyo imbwa yanze umanika aho ireba. | |||
Icyo umutima ushaka, amata aguranwa itabi. | |||
Ifuni ibagara ubucuti ni akarenge. | |||
Ifuni y’imboro iruta umujyojyo w’igituba. | |||
Igihiswe kirabora na nyiracyo akabora. | |||
Igikeri cyakandagiwe n’inka kiti: uko zivuze nyamahembe. | |||
Igishongore cy’umugore ni nk’icyo imbwa. | |||
Igisiga cy’urwara rurerure kimennye inda. | |||
Igiti cyatewe n’Imana ntigihungabanywa n’umuyaga. | |||
Igiti kigororwa kikiri gito. | |||
Igiti kiswe umwana ntigicanwa. | |||
Igiti uzacana umusaza agitera akiri umusore (Igiti umugabo azacana agitera akiri umusore). | |||
Iguguna umuhini yototera isuka. | |||
Iguye ntayo itayigera ihembe. | |||
Ihene bayita mweru ikirirwa itarishije. | |||
Ihene mbi ntuyizirikaho inziza. | |||
Ihene mbi yanga mwabo. | |||
Iherezo riruta intangiriro. | |||
Iherezo ry'inzira ni mu nzu. | |||
Ihiye nabi uyima ifu. | |||
Ihunga umurinzi igwa ruhabo. | |||
Ijambo ribi rivana imboro mu gituba. | |||
Ijisho ridahuze ntirihaka. | |||
Ijisho rikwanga nturiyoberwa. | |||
Ijisho ry’imbwa ntiribuza umugabo kurya utwe. | |||
Ijisho ry’umukunzi rikuririra ripfuye. | |||
Ijisho ry’undi ntirikurebera umugeni. | |||
Ijoro ribara uwariraye. | |||
Ikimuga kiruta igiyuro. | |||
Ikinyoni kigurutse kitavuze bacyita igishwi. | |||
Imana ifasha uwifashije. | |||
Imana ihora ihoze. | |||
Imana irara ahandi igataha i Rwanda. | |||
Imandwa z’abatindi zigira iyazo mirindi. | |||
Imbaraga nke zitera imico myiza. | |||
Imbeba yakandagiye umwite w’injangwe iti: ubugabo bwari aha! | |||
Imbeba yakubise amabya ku ishyiga iti ntacyo bitwaye hazashibuka andi. | |||
Imbeba yakurikiye akaryoshye munsi y’urusyo ihakura inda y’urubati. | |||
Imboro mbi ni idafite ifaranga. | |||
Imboro mbi ni itabyara. | |||
Imboro nyamuniga iruta imboro rurizo. | |||
Imbura gihana yabuze gihamba. | |||
Imbuto y’umugisha isoromwa ku giti cy’umuruho. | |||
Imbwa yigannye inka kunnya mu rugo (barayikubita) irabizira. | |||
Imfura zisangira amata ntizisangira amaraso. | |||
Iminsi ikona inzovu (ingwe). | |||
Iminsi irasa ariko ntihwana. | |||
Iminsi iteka inzovu mu rwabya. | |||
Iminsi ivuguta nta muvuba. | |||
Iminsi ni imitindi. | |||
Iminsi umugabo amara kwa mukeba si yo amara ikuzimu. | |||
Iminsi y’umujura ni mirongo ine. | |||
Iminsi yira ari myinshi igahimwa n’umwe. | |||
Imirimo ibiri yananiye impyisi. | |||
Imishishi y’imishino ntishira inogonora. | |||
Imitunu y’igikeri ntiyirukanye abavomyi. | |||
Imitunu y’urukwavu ntibuza ishyamba gushya. | |||
Impamba itazakugeza i Kigali uyirira ku Ruyenzi. | |||
Impamvu ingana ururo. | |||
Impfizi ibyara uko ibyagiye. | |||
Impfizi izira izayontigira inyishyu. | |||
Impfizi ntiyimirwa. | |||
Impfubyi ibaga yotsa. | |||
Impfubyi yunvira mu rusaku. | |||
Impyisi barayibwiye bati amayira arafunze, iti: nari nsanzwe nigendera bugorobye. | |||
Impyisi y’iwanyu ikurya ikurundarunda. | |||
Inda ibyara mweru na muhima. | |||
Inda mbi (irimo urwango) uyiha amata ikaruka amaroso. | |||
Inda nini yishe ukuze. | |||
Inda y’umwanzi (yakwanze) uyiha amata ikaruka amaraso. | |||
Indambirwa y’iminsi yenda umurwayi. | |||
Indashimwa yahawe urutugu irutwarana n’ijosi. | |||
Indyarya ebyiri iyo ziryamanye, bucya ntayenze indi. | |||
Indyarya ihimwa n’indyamirizi. | |||
Ingabo y’umugore iragushora ntigucyura. | |||
Inganyi ya cyane iganyira nugira ngo awa. | |||
Ingendo y’undi iravuna. | |||
Ingeso ipfa nyirayo yapfuye. | |||
Ingoma idahora ni igicuma. | |||
Ingona zirya bamwe abandi bambuka. | |||
Ingurube ibyaye ntiribwa n’imbwa. | |||
Ingwe ikurira umwana ikakurusha kurakara. | |||
Ingwe ntiyari izi gufata ijosi yarabwirijwe. | |||
Inka nke zigukwera nka so. | |||
Inka ya Nkoronko igira inkomoko. | |||
Inka yikoma isazi aho igeza umurizo. | |||
Inkingi imwe ntigira inzu. | |||
Inkoko iriwabo ishomba umukara. | |||
Inkoko yaraye hanze iba yabaye inkware. | |||
Inkokokazi iteteza nk’izindi bati ngiyo kanwa kabi. | |||
Inkomyi y’amabyi irayitera. | |||
Inkonda z’umwana w’undi zirarura. | |||
Inkongoro yadede inywera mo dede wenyine. | |||
Inkoni ikubise mukeba uyirenza urugo. | |||
Inkoni ivuna igufwa ntivuna ingeso ( ntigera ku ngeso). | |||
Inkono ihira igihe, n’aho wacanira ute. | |||
Inkono ntihira ikibatsi ihira ikibariro (inkono ihira igihe, ntihira ikibatsi). | |||
Inkono zisumbanya imbyiro. | |||
Inkotsa ivuga nk’izindi bakayamagana (ngo ngiyo kanwa kabi). | |||
Inkovu icitse irushya abavuzi. | |||
Inkubisi yacyane irayitera (irayitarukiliza). | |||
Inkunguzi y’inkware ishoka agaca kayireba. | |||
Inkunguzi y’inkware yashotse agaca kayireba. | |||
Inkunguzi y’umuhutu yivuga mu batutsi. | |||
Inkunguzi y’urukob’irihiga? | |||
Inkunguzi y'igikoba yihamagarira amakara | |||
Inkunzi y’imiryango icika inkangu mu nnyo. | |||
Inkunzi y’imiryango ikobora rugongo. | |||
Inkuru mbarirano iratuba. | |||
Inkuru mbi ntiyoberana. | |||
Inkururabutindi ihakwa n’uhanyaze. | |||
Inkururarusya iswika nyirasenge. | |||
Inkware (igiye cyera) itura mu itongo ry’uwayihigaga. | |||
Inkware yinyabugingo yatoreye mwitongo ryuwayihigaga. | |||
Inshakura irongorwa kabiri. | |||
Inshuti ni iyo musangira mukayaga. | |||
Inshyuro mbi yashubije Nkundiye iwabo. | |||
Insina ngufi ntawe ntawe utayicaho ikoma. | |||
Insina ngufi ntawe utayigera. | |||
Insuti ziba nyinshi, iyo mwambaranye ubusa iraguma. | |||
Intamenya y’umugabo irira ku muziro. | |||
Intasi y’impyisi yabira maka. | |||
Intege nke ntizikina zirarwana. | |||
Intege nke zitera imico myiza. | |||
Intenge itari iyawe, uratoboroza. | |||
Inyamaswa idakenga yicwa n’umututizi. | |||
Inyamibwa y’imboro ni ishyutwe. | |||
Inyiturano y’umuhutu ni umusuzi. | |||
Inyongera mbi ni imisuha. | |||
Inyoni iguruka yisunze agati. | |||
Inyoni ivuye mu cyari itaramenya kuguruka bayifatisha intoki. | |||
Inzigo y’imboro ihozwa indi. | |||
Inzira ntibwira umugenzi. | |||
Inzoga ni imfura ikanyobwa n’imfura. | |||
Inzoka yakwanze uyiha amata ikaruka amaraso. | |||
Inzu y’umwanzi niyo uvanyeho agasakamburiro ugira uti ahiii (burya uba ukoze). | |||
Irya mukuru riratinda ariko ntirihera. | |||
Iryo wavuze urarihacyishwa. | |||
Isazi y’ubute ntirya igisebe. | |||
Isazi yaswitse urutare iti: birabe ntangare ntanga yanjye. | |||
Ishira amenyo ntishira amerwe. | |||
Ishyano rigusanze mu buriri uraryerekera. | |||
Ishyano rigwira nyirumugore umwe. | |||
Ishyano rivurwa n'irindi. | |||
Isi ntigira inyiturano. | |||
Isoni zirisha uburozi. | |||
Isuka ibagara ubucuti ni akarenge. | |||
Isuku igira isoko. | |||
Isuri isambira byinshi igasohoza bike. | |||
Itanga ishatse (Imana). | |||
Itegeko rirusha ibuye kuremera. | |||
Ivu rihoze ni ryo ryotsa inzu. | |||
Ivu rihoze ryotsa inzu. | |||
Iyagukanze ntiba inturo. | |||
Iyaguye ntayo itayigera ihembe. | |||
Iyakitse ntawe utayikora mu nda. | |||
Iyangiye aho uyemereye uyiragirira aho yamagiriye. | |||
Iyangiye aho uyemereye, uyiragirira aho yamagiriye | |||
Iyaseseye ntiyugururirwa. | |||
Iyihuse ibyara ibihumye. | |||
Iyihuse ibyara ibihumye. | |||
Iyimiye mu gisigati ibarirwa bose. | |||
Iyimiye mu gisigati ibarirwa bose. | |||
Iyo abanzi babaye benshi Imana iba mwene nyoko. | |||
Iyo abavandimwe bavumbitse akaguru, uvumbura (uvanamo/ukuramo) akawe. | |||
Iyo agahararo gashize uwahekwaga arigenza. | |||
Iyo agashungo gashize, agashino kayora ivu. | |||
Iyo amazi abaye make aharirwa impfizi. | |||
Iyo bavuze ibigoramye, imihoro ihaguruka mbere. | |||
Iyo butarira mukaso aba nyoko. | |||
Iyo iminsi ihuze urayiba. | |||
Iyo inzovu yerekeye hirya uyipfura urutsinga. | |||
Iyo inzovu zirwanye, ibyatsi birahababarira. | |||
Iyo isari isumbye iseseme, umugabo asubira ku cyo yangaga. | |||
Iyo isari yasumbye iseseme, umugabo asubira kucyo yanze (yifuza icyo yangaga). | |||
Iyo ngira ntya yari ijambo ni uko yaje nyuma. | |||
Iyo nyokobukwe akunze ukurura ihururu. | |||
Iyo umuntu agukoreye nabi aba akwigishije. | |||
Iyo umutindi yanitse ntiriva. | |||
Iyo urugo rwarazwe imishino, umwana w’umukobwa avukana itanu. | |||
Iyo uruhahirwa na babiri rutazanye ibinyoro ruzana mburugu. | |||
Iyo usanze abavandimwe bavumbitse akarenge uvanamo akawe. | |||
Iyo usanze imbwa yuriye igiti, uhita ubaza uwayurije. | |||
Izina ni ryo muntu. | |||
Izotanye zisigana ivu. | |||
J | |||
K | |||
Kabutindi igumbashya inkoko. | |||
Kabutindi itera umugore kwikuruza. | |||
Kamenyero yenze nyina. | |||
Kami ka muntu [k’umuntu] ni umutima we. | |||
Kanga mu jisho ntikanga mu kanwa. | |||
Karabaye ntiyendwa. | |||
Kirazira kugirira umwana nabi. | |||
Kiriziya yakuye kirazira. | |||
Kirya abandi bajya kucyirya kikishaririza. | |||
Kitirirwa umwana kagatera nyina akabondo. | |||
Kora ndebe iruta vuga numve. | |||
Kuba imbwa si ukumoka. | |||
Kubwira utumva ni nko guta inyuma ya Huye. | |||
Kubyara ni ugusubiza ingobyi imugongo. | |||
Kugabirwa kwitura kurutwa n’igihango cy’umucyene. | |||
Kugenda bitera kubona. | |||
Kugera kure si ko gupfa. | |||
Kuramutsa utagushaka bitera imbavu imisonga. | |||
Kure ni mu nda. | |||
Kurya bike ni ukubikena. | |||
Kuvuga menshi siko kuyamara. | |||
Kuzinduka kw’inkoko ntikwayibujije kunnya ku butanda. | |||
Kuzinduka kwa rusake ntikwayibujije kunnya mu nzu. | |||
Kwa Bugabo bavuza induru, kwa Bwoba havuga impundu. | |||
Kwa nyokorome uherekwa na nyoko. | |||
Kwikiriza ntibibuza uwanga kwanga. | |||
L | |||
M | |||
Maguru ya sarwaya yasize imvura n’umuyaga. | |||
Mpana umupfu yananira nkamwoshya. | |||
Mpemuke ndamuke yagambaniye uwamuhaye inka. | |||
Mu gihugu cy’impumyi uwo ijisho rimwe aba ari umwami. | |||
Mu nda ni kure. | |||
Mujinya wa Nyamwijinya yasanze umugore we yasambanye aragaca. | |||
Mukuru w’ijambo ni irindi. | |||
Mukuru w’ijambo ni irindi. | |||
Murankorere ibindi nzivomera. | |||
Mwa nyina wundi ni mwa nyiranyenga. | |||
Mwene samusure avukana isunzu. | |||
N | |||
N’inyange zirapfa nkaswe ibyiyoni. | |||
N’izibika zari amagi. | |||
Na nyina w’undi abyara umuhungu. | |||
N'abantu barapfa. | |||
Naho Miseke ndarwana. | |||
Nari umugabo ntihabwa intebe. | |||
Ndaguhaye iruta ndakuzirikana. | |||
Ndakureba ukanshisha naho hasi warashize. | |||
Ndakwanze ntijya ivamo ndagukunze. | |||
Ni ikizi (ikizwi na) bose nk’umuravumba (nk’agacuma k’amagambo). | |||
Nsabira nsome irutwa n’insangirano. | |||
Nshimwe nshimwe y’umugore yamukoboye injuma. | |||
Nshimwe y’umukobwa ikobora injuma | |||
Nta baronkera rimwe nk’abaca imisigati. | |||
Nta batana badatandukanye. | |||
Nta bugabo buruta ububwa. | |||
Nta bworo burama nkubwo ikirenge. | |||
Nta byera ngo de. | |||
Nta gahora gahanze. | |||
Nta giti kibura inyoni ikigwaho. | |||
Nta gufwa ry’umusundi rirenzwa urugo. | |||
Nta kabura imvano. | |||
Nta kurama kudapfa. | |||
Nta mboro mbi yambaye ifaranga. | |||
Nta mubi wisize. | |||
Nta mugabo umwe. | |||
Nta mugani uva ku busa. | |||
Nta muheza w’ibyo isi. [w’iby’isi.] | |||
Nta mukobwa utagira umubwira ati erecyera hino. | |||
Nta munyagara w’inyama. | |||
Nta mupfu w’itabi. | |||
Nta murozi wabuze umukarabya. | |||
Nta muteja w’imboro. | |||
Nta muzindutsi wa cyane watashye mu mutima w’undi. | |||
Nta mwami uba akabeba. | |||
Nta mwami uba umugaragu (akabeba). | |||
Nta mwami wica, hica rubanda. | |||
Nta mwinjira ugira ijambo. | |||
Nta mwiza wabuze inenge, na Nyirahuku agira amabinga. | |||
Nta nkokokazi ibika isake ihari. | |||
Nta nkuba ikubita umunyabugingo. | |||
Nta nkumi yigaya ikibero (itako, ubuto), n’irwaye igisebe ica inzaratsi. | |||
Nta nkumi yigaya. | |||
Nta nyama itarya umutsima. | |||
Nta rutugu rukura ngo rusumbe ijosi. | |||
Ntawanga kugwa aheza. | |||
Ntawanga kuryama ngo atarota. | |||
Ntawanga umuruho ashyukwa. | |||
Ntawe ubura ishyano ashyukwa. | |||
Ntawe uhisha uwo ahishaho. | |||
Ntawe ujya mu ishyamba ngo abure ishyano akurayo. | |||
Ntawe unanira abamushuka ananira abamuhana. | |||
Ntawe uneza rubanda. | |||
Ntawe urata inkovu z’imiringa. | |||
Ntawe uribara nk’umuto waribonye. | |||
Ntawe urutwa yenda. | |||
Ntawe urya inka nka nyirayo. | |||
Ntawe urya inka ngo ananirwe ikinono. | |||
Ntawe usesa uwo acyota. | |||
Ntawe ushaka uko nyina yashatse. | |||
Ntawe uta akanyaga atagahambuye. | |||
Ntawe utinya ijoro, atinya icyo bahuriyemo. | |||
Ntawe utinya uwo yatutse. | |||
Ntawe utunga izo adashitura. | |||
Ntawe uvuma iritararenga. | |||
Ntawe uyoberwa umwibya, ahubwo ayoberwa aho amuhishe. | |||
Ntawiheba ritararenga. | |||
Ntawivuga nabi ameza ahari. | |||
Ntawiyaga (ntawivuga) amabi ameza ahari. | |||
Ntayo iyoberwa iyayo mu mwijima. | |||
Ntayuzura nkiyali ihali. | |||
Ntihaba bapfana iki. | |||
Ntihaba gutunura haba Imana ikurebera. | |||
Ntinde bankumbure yasanze baramwibagiwe. | |||
Ntugahandwe ku rurimi ikirenge gihari. | |||
Nubakira imisure sinishinze imilizo yazo. | |||
Nuhigimye aba avuze. | |||
Nuwapfuye ejo ntaririrwa. | |||
Nuwaraya imbwa yarya inzungu. | |||
Nuwendeye nyina mu nyenga yaramenyekanye. | |||
Nyamwanga kwumva ntiyanze kubona. | |||
Nyamwanga yanze n’uwamuhaye inka. | |||
Nyina w’umukungu ntabyina nabi. | Ntamukungu ubyina nabi | ||
Nyirakarimi kabi yatanze umurozi gupfa. | |||
Nyiramaso yerekwa bike ibindi yirebera. | |||
Nyirambigirambizi yiciye ururasago ku gituba rwanga kuva ati: turaturanye n’ejo nzongera. | |||
Nyiri ibyago ibyatsi bimwima inzira. | |||
Nyiri impare niwe umenya uko ayigobeka. | |||
Nyiri inkota ni uyifashe akarumyo. | |||
Nyirumupfu ni we ufata ahanuka. | |||
Nyirumutwe munini ntarengwa n’imijugujugu. | |||
Nyokobukwe si umuko. | |||
Nyokorome akuruma akurora. | |||
Nzapfa nzakira simbizi. | |||
O | |||
P | |||
R | |||
Ribara uwaribonye. | |||
Ruliye abandi rutakwibagiwe. | |||
Runo si u Rwanda ni urwandiko. | |||
Rurarya ntiruhaga. | |||
Ruza rutwara abaseka. | |||
S | |||
Sakindi izaba ibyara ikindi. | |||
Sakwe sakwe irutwa na so araroga. | |||
So aguha umugore ntamukwendera. | |||
So ntakwanga, akwita nabi. | |||
T | |||
Tega amatini ngo urabona amatuba. | |||
Tuza duturane. | |||
U | |||
Ubabaye niwe ubanda urugi. | |||
Ubamba isi ntakurura. | |||
Ubitse munda imbwa ntimwiba. | |||
Ububwa buravukanwa. | |||
Ubugabo butisubiraho bubyara ububwa. | |||
Ubugabo si ubutumbi. | |||
Ubugore si amabere n’ihene irayagira. | |||
Ubukana bw’imbwa bushirira mu imoka. | |||
Ubukana bw’umwungu ntibwotsa urutaro. | |||
Ubukene si ikineguro. | |||
Ubunini si ubugabo. | |||
Ubunwa bwagusomeye umugabo burakwongrera ntiwumve. | |||
Ubupfura buba mu nda. | |||
Uburebure si ubwenge. | |||
Uburere buruta ubuvuke. | |||
Uburere bwiza bucisha imfura mu mwijima. | |||
Uburiye umubyizi mu kwe ntako aba atagize. | |||
Uburo bwinshi ntibugira umusururu. | |||
Ubusa burimara. | |||
Ubusabusa buruta ubusa. | |||
Ubusabusa bw’umusundi buvura imboro umusonga. | |||
Ubusambo ni bubi. | |||
Ubushiki ni uburibwa. | |||
Ubushyitsi buribwa ni muramu w’umuntu. | |||
Ubutegetsi si ubukonde. | |||
Ubuto bw’isha ntibusobanura inzara. | |||
Ubuze icyo atuka inka agira ati dore icyo gicebe. | |||
Ubuze inda amena imigi. | |||
Ubuze uko agira agwa neza. | |||
Ubwenge buke burushya amaguru | |||
Ubwenge burarahurwa. | |||
Ubwenge buza nyuma y’uburagi. | |||
Ubwenge buza ubujiji buhise. | |||
Ubwira intumva ata ibiheko. | |||
Ubwira umuzi ntavunika. | |||
Ubwiru bw’ingomabumenywa n’umwiru na nyirayo. | |||
Ubwiza bw’intobo ntibuyibuza kurura. | |||
Ubwiza bw’umukobwa ntibwamubujije kuruha. | |||
Ubyaye nabi aramutswa (atukwa) n’abakwe. | |||
Ubyina iwabo arasebwa. | |||
Ubyinana na mucyeba ntahumbya. | |||
Ubyinana na mucyeba ntahumbya. | |||
Uca imisoto y’inda ntafasha umuhoro hasi. | |||
Uca mw’ishyamba utazi ugaca inkoni utazi. | |||
Uca urubanza rw’abavandimwe arararma. | |||
Ucira injiji amarenga amara ibinonko. | |||
Ucyenze rimwe ntaba akimaze. | |||
Ucyeza abami babiri aba ashaka twange umwe. | |||
Udapfuye arakira. | |||
Udashinga ntabyina. | |||
Ufinura itari iye ageza ku mukondo. | |||
Ufite gisegura anaga ijosi. | |||
Ufite icyo abunza bwira aguze. | |||
Ufite umufata ijosi ararigwandika. | |||
Ufite umusegura agonda ijosi. | |||
Ugaburira uwijuse bararwana. | |||
Ugaya ibye abyibiramo. | |||
Ugaya impundu z’urushishi, areba amatama ziturukamo. | |||
Ugiciye inkondo siwe ugicundamo. | |||
Ugirirwa neza n’uwo yayigiriye aba agira Imana. | |||
Ugiye iburyasazi azimira nzima. | |||
Ugiye iburyasazi azirya mbisi. | |||
Ugucumise ingufi ntaba akwimye indende. | |||
Uguhaye akubonye arutwa n’uguhaye akuzirikanye. | |||
Uguhiga ubutwari muratabarana. | |||
Uguhimye atiretse ..... | |||
Uguhishe ko akwanga umuhisha ko ubizi. | |||
Ugusumba arakumanurira. | |||
Ugusuriye ntumusurire akwita ikibura nnyo. | |||
Ugusuriye ntumwishyure akwita akarondwe. | |||
Uhagarikiwe n’ingwe aravoma. | |||
Uhana umusore,amuhana agaruka. | |||
Uhaze ikivuge, ntabura ikivugo. | |||
Uhenera umukunzi ntamuhisha innyo. | |||
Uhiga ubutwari n’umugore aragarama. | |||
Uhima igisambo arakibitsa | |||
Uhima inda arayirariza. | |||
Uhisha mu nda imbwa ntimwiba. | |||
Uhishira umurozi akakumaraho abana. | |||
Uhonga umwanzi amara inka. | |||
Uhongera umwanzi amara inka. | |||
Ujya gutera uburezi arabwibanza. | |||
Ujya gutumira sakabaka aba yujuje inyama ibitebo. | |||
Ujya kugaya impundu z’urukwavu abanza kureba imisaya ziturukamo. | |||
Ukandagira agahungu ntahonyora. | |||
Ukize baraza. | |||
Ukize ububwa abukubitira undi. | |||
Ukize ubusore arabubagira. | |||
Uko umugabo aguye si ko amabya ameneka. | |||
Ukora icyo azi yendwa ahetse. | |||
Ukorora acira aba agabanya. | |||
Ukoze hasi yibutsa undi ibuye. | |||
Ukubarira akubeshya agira ati:nupfa tuzajyana. | |||
Ukubira cyane ukamaramo n’ubwalimo. | |||
Ukubise imbeba ntarobanura izihaka. | |||
Ukubise imbwa aba ashaka shebuja. | |||
Ukuboko kwafashe ingoma ntukuyirekura keretse baguciye. | |||
Ukubwiye ubusa umusubiza ubundi. | |||
Ukujana ninjoro umushima bukeye. | |||
Ukumoka kw’imisega ntikubuza abagenzi guhita. | |||
Ukuri gushirira mu biganiro. | |||
Ukuri kunyura mu ziko ntigushye. | |||
Ukuri ntikwica umutumirano. | |||
Ukurushije umugore akurusha urugo. | |||
Ukwanga atiretse arakubwira ati: cyo turwane. | |||
Umanika agati wicaye wajya kukamanura ugahagarara. | |||
Umubabaro w’umwana umenywa na nyina. | |||
Umubyeyi gito aremaza umwana igituba. | |||
Umugabo arigira yakwibura agapfa. | |||
Umugabo asiga imbwa. | |||
Umugabo mbwa anyagiranwa n’abandi ati jye naboze. | |||
Umugabo umwe agerwa kuri nyina. | |||
Umugabo yagiye kunnya inyuma y’igihuru impyisi irahuma, ati: wahuma wagira, intambara nk’iyi inyigeze kabiri yansubira twatongana. | |||
Umugabo yakubitiwe mu nsi yurugo rwa munywanyi we ntiyatabarwa ati kubana n’imbwa ndekeye aho. | |||
Umugabo yatutse undi ati uragapfa undi nawe ati nzagaya imwba izansangayo. | |||
Umugani ugana akariho. | |||
Umugaragu aruta ingaruzwa muheto. | |||
Umugore abyara uwawe ntaba uwawe. | |||
Umugore amenya ayo umukazana mu nkiko, ntamenya ayo umukobwa mu mpinga. | |||
Umugore arabyina ntasimbuka. | |||
Umugore asasira uwishe se. | |||
Umugore bamukubitiye gusambana ati: nasekwa nutarakimeze. | |||
Umugore gito agutatira aguseguye. | |||
Umugore gito arutwa n’inkingi. | |||
Umugore gito arutwa n’umwanzi gica. | |||
Umugore gito ntimubura kubyarana. | |||
Umugore gito ntimujyana iwabo. | |||
Umugore gito ntumusigaho impfubyi. | |||
Umugore mubi agirwa n’ingongo y’umuhoro. | |||
Umugore mukina agukinze umutima, wateba akagutambuka ajya gushaka imbere ye. | |||
Umugore musangira amata ntimusangira amazi. | |||
Umugore mwiza asegura inkokora inkoko zikarinda zibika. | |||
Umugore mwiza ntaba uwawe, yaba uwa mukuru wawe. | |||
Umugore ni intwari, umukanira ----- impinduka yaza akaguta mu nganigani. | |||
Umugore ni nyampiga. | |||
Umugore ni umutima w’urugo. | |||
Umugore ni uwo umuryango. | |||
Umugore ntacyo bitwaye abyara umwana wampamagariraga iki. | |||
Umugore ntajya kurarika, iyo araritse abuza n’uwari kuza. | |||
Umugore si umwiza nk’uwumva. | |||
Umugore umukamira impenda (amashyo) impinduka zaza ati ntacyo wigeze umpa. | |||
Umugore umurika mu mbere yandurura, aba yereka imbeba. | |||
Umugore umwita inka ya Rwogera wamwikura akagukura mu rugo. | |||
Umugore umwita inka ya Rwogera wamwikura wamwikura mukajya i bwami. | |||
Umugore umwita Nyirabarenzi yajya kuvoma akamena ikibindi. | |||
Umugore umwita shenge warimukura mugakura inkingi. | |||
Umugore uri ku mutiba ntabura umutima. | |||
Umugore utazakurushya inkanda agucura agutaha ho. | |||
Umugore w’icyongezankoni abwira umugabo we ngo niwe ruzire. | |||
Umugore w’inkoramwuga, abishima yikoze mu nda. | |||
Umugore w’ubwenge n’umugabo we iyo uburo bweze bagura ibirago bibiri. | |||
Umugore w’ubwenge yonka undi. | |||
Umugore w’umupfu agirango mukeba yagabuye. | |||
Umugore w’umupfu akubitirwa ku ibuga. | |||
Umugore w’umupfu amena ibanga ry’umukamaye. | |||
Umugore w’umupfu arikirigita agaseka. | |||
Umugore w’umupfu arya imbuto agasiga intabire. | |||
Umugore w’umupfu aseka ikibi. | |||
Umugore w’umupfu ateka bwije, umugabo akamuhinduka atihinduye. | |||
Umugore w’umupfu yarikirigise araseka. | |||
Umugore w’umupfu yicara nk’uwashyikiriye. | |||
Umugore w’umupfu, yaje rugezo abyara shikama. | |||
Umugore w’umusaza ntaherekeza urwenya. | |||
Umugore w’undi araryoha. | |||
Umugore wihenda yitwa bantanze urusyo. | |||
Umugore yaryamanye n’ikiremba ati nambariye ubusa ubundi. | |||
Umuhanga wo kurya arara akarabye. | |||
Umuhigi uri kure ntaramurira imbwa. | |||
Umuhini mushya utera amabavu. | |||
Umuhungu w’icyiremba yarongoye umukobwa urwaye intinyi ati unyorosoye nabyukaga. | |||
Umuhutu agira inzara ntagira inzika. | |||
Umuhutu ntashimwa kabili. | |||
Umuhutu urenzwe arenza nyina akaguru. | |||
Umuja aruta umugore mubi. | |||
Umujinya w’imbwa ushirira mu kuzunguza umurizo. | |||
Umukecuru yanyaliye imbaragasa iti: ulitonde n’iyumuhindo yaransize. | |||
Umukecuru yirebye amaguru ati bumba butama waratamiye. | |||
Umukobwa aba umwe agatukisha bose. | |||
Umukobwa bamushima ingendo akarenga iwabo. | |||
Umukobwa w’ubwira asambana asabwa. | |||
Umukobwa w’umupfu asuzuguza umuryango. | |||
Umukobwa w’umutima yubahisha umuryango. | |||
Umukobwa wabuze umuranga yaheze mwa nyina. | |||
Umukobwa wahiriwe yibwira ko akirusha abandi. | |||
Umukunnyi aruhira umuswezi. | |||
Umukunnyi mutindi akunira impare. | |||
Umukunnyi wa cyane yikururiye abaswezi (Umukunnyi yaruhiye umuswezi). | |||
Umukwe ntaba umwana. | |||
Umukwe w’isoni ahera mu mfuruka. | |||
Umukwe w’umupfapfa yarebye imisumbi ya nyirabukwe. | |||
Umuntu apfumbata uwo begeranye. | |||
Umuntu asiga akamwirukaho ntasiga akamwirukamo. | |||
Umuntu asinda akariho. | |||
Umuntu yibyarira ikishi. | |||
Umuntu yigishwa imico mibi n’abandi. | |||
Umunyabukorikori yirutse ku bimusiga, yihisha ibimubona, yihishurira ibyapfuye. | |||
Umunyandugakazi yaragumiwe ati: mbure umugabo mbure n’umukiga? | |||
Umunyazi wa cyane yikururiye abasambanyi. | |||
Umunywanyi wa benshi apfa akererewe. | |||
Umupfu ntabura umupfunya. | |||
Umurenzaho (umurenzo) wera ibijumba. | |||
Umuruho ntiwabira habira nyirawo. | |||
Umusaza uhaze akina n’imyenge y’inzu. | |||
Umusazi arasara akagwa ku ijambo. | |||
Umusazi asiga akamwirukana, ntasiga akamwirukamo. | |||
Umusazi w’umukecuru yabonye uw’umusore yiruka ati nangwa nawe uracyabiharaye. | |||
Umushishi w’umushino ntushira inogonora. | |||
Umushumba yakubise undi ati: genda shahu turacyaragiranye. | |||
Umusonga wundi ntukubuza gusinzira. | |||
Umuswezi w’umuhanga anyaza n’utarakunnye. | |||
Umuswezi w’umuhanga ntarobanura ibituba. | |||
Umutanyu w’ingoma uruta ihundo rizima. | |||
Umutavu w’urulimi iyo waciye ikiziliko ntawe uwutangira. | |||
Umutego mutindi ushibuka nyirawo akiwurora. | |||
Umutego mutindi wica nyirawo. | |||
Umutemeli wishavu ni ijosi. | |||
Umuti w’impaka ni uguceceka. | |||
Umuti w’ubusore ni ukurongora. | |||
Umuti w’ubutindi ni ukwanga guhemuka. | |||
Umutima muhanano ntiwuzura igituza. | |||
Umutima usobetse amaganya ntusobanura amagambo. | |||
Umutima w’imfubyi watanze umutwe w’umusaza kumera imvi. | |||
Umutindi ntacyira niyo akize ntakira uko yabaye. | |||
Umutindi ntakiza undi. | |||
Umututsi umusembereza mu kirambi akagutera ku buriri. | |||
Umututsi umuvura amaso akayagukanurira. | |||
Umututsi umuvura amenyo ejo akayaguhekenyera. | |||
Umutwa ararengwa agatwika ikigega. | |||
Umutware yakubise umugaragu ati urakoze databuja. | |||
Umutware yicarira intebe undi ayibajisha. | |||
Umutwe umwe wifasha gusara, ntiwifasha gutekereza. | |||
Umuwitonze ntiyandura | |||
Umwambari w’umwana agenda nka se. | |||
Umwami akwicira so agacyura nyoko. | |||
Umwami akwicira so ugakoma yombi uti: umugome yapfuye nyagasani. | |||
Umwan zi aba mwa nyoko ntaba kure. | |||
Umwana apfa mu iterura. | |||
Umwana apfira mu iterura. | |||
Umwana murizi ntakurwa urutozi (ntakizwa intozi). | |||
Umwana murizi ntakurwa urutozi. | |||
Umwana ni umutware. | |||
Umwana umuhana avayo ntumuhana ajyayo. | |||
Umwana umwe si umuryango. | |||
Umwana utataramanye na se ntamenya umurage wa sekuru. | |||
Umwana utenguha bwira aneye rimwe. | |||
Umwana utumvira se na nyina yumvira ijeri. | |||
Umwana uzaheka ntumwicisha urume. | |||
Umwana w’umuja ukubitirwa ku mazi nyina yavomye. | |||
Umwana w’umwingingano umuha amata akaruka amaraso. | |||
Umwana w’undi abishya inkonda. | |||
Umwanda ugira akazu. | |||
Umwanzi agucira akobo Imana igucira akanzu. | |||
Umwanzi ntaba kure. | |||
Umwera uturutse ibukuru ukwira hose. | |||
Umwibone (inshiziyamanga) w’umugore yabwiye umwami ati nijye wakakwemeye. | |||
Umwijuto w’ikinonko ugirango imvura ntizagwa. | |||
Unera agati kikubiranyije wahaguruka kakayagutera. | |||
Ungaye guhera ntungaye gutinda. | |||
Upfuye akuruta niyo mugeze ikuzimu arakuruta. | |||
Upfuye arapfurikwa. | |||
Uraritswe i bwami abanza irage. | |||
Uratinda ngo ukumburwe, ugasanga waribagiranye. | |||
Uri ibuzimu azunguza ajyana iwabo. | |||
Uri mwanyina aruma umuheha akongeza undi. | |||
Urose nabi burinda bucya. | |||
Uruboza ruruta ururumbya. | |||
Urubwa ruruta ububwa. | |||
Urubyiruye iimpaza ntirubura impagarara. | |||
Urucira mukaso rugatwara nyoko. | |||
Uruciye mu nsi ntamenya ikiruri imbere. | |||
Urugiye kera ruhinyuza intwari. | |||
Urugo ni urufite igikali. | |||
Urugo rw’umwanzi rurutwa n’itongo. | |||
Urugo rw’undi ruribwamo ntirusegetwamo. | |||
Urugo rwarazwe imishino umwana avukana itanu. | |||
Uruka ntafata uhitwa. | |||
Uruma Isi arahuha. | |||
Urumbije umugore ntasarura umwana. | |||
Urupfu rw’imbwa ni inyama. | |||
Ururimi rubuze icyo ruvuga rubwejagura mu kanwa. | |||
ruriye abandi rutakwibagiwe. | |||
Urushyize kera ruhinyuza intwari. | |||
Urutugu ntirukura ngo rurenge ijosi. | |||
Urwishe ya nka ruracyayirimo. | |||
Urwishigishiye ararusoma. | |||
Urya inshuro n’incuti bigashira udahaze. | |||
Urya urw'undi ntarwara inzoka. | |||
Usanze nyina ashaje avuga ko inka za se zapfuye ubusa. | |||
Usanze umwana w’undi arya amabyi aramubwira ati: komeza. | |||
Useka usuze bwacya ukannya. | |||
Usenya urwe umutiza umuhoro. | |||
Ushaka amahoro yenga amahore. | |||
Ushaka inka aryama nka zo. | |||
Ushaka ko imboro zambuka uruzi abanza ibituba. | |||
Ushaka kugishira ipfa aracyibyarira. | |||
Ushaka ntababarira imisundi. | |||
Ushaka uko nyina yashatse amara amazu. | |||
Ushaka umushaka asanga umweko woroshye. | |||
Ushaka umushaka asanga umweko woroshye. | |||
Ushaka urupfu asoma impyisi. | |||
Ushize impumu yibagirwa icyamwirukankanaga (icyazimuteye). | |||
Ushyingura amurika aba yereka imbeba. | |||
Usiga umugeni ku cyanzu ukajya kwenda uwo ku cyavu. | |||
Usiga umwanzi amara isimbo. | |||
Usurana umujinya ukinera. | |||
Usuze agirwa no kunutsa. | |||
Usuzugura agatuba ka mucyeba kakagutwara umugabo. | |||
Utabusya abwita ubumera. | |||
Utaganiriye na se ntamenya icyo sekuru yavuze (yasize avuze). | |||
Utagera aragereranya. | |||
Utagera ibwami abeshywa byinshi. | |||
Utagira nyirasenge arisenga. | |||
Utagira ubwoba aba atagra ubwenge. | |||
Utagira uwo atuma arituma. | |||
Utakwambuye aragukerereza. | |||
Utaranigwa agaramye agira ngo ijuru riri bugufi (hafi). | |||
Utarapfa aba akiriho. | |||
Utariye ibyo upfuye arya ibyo ugiye. | |||
Utazi akaraye araza ifu. | |||
Utazi akaraye i Fumbwe araza ifu. | |||
Utazi ikibabaje umugabo amutuka gushahurwa. | |||
Utazi ikimuhatse arora imboro ya se igitsure. | |||
Utazi ikizakura yica umutavu. | |||
Utazi inda arara yijuse. | |||
Utazi ubwenge ashima ubwe. | |||
Utazi umurera amureresa amabya imbere. | |||
Utazi Umurundi amurunda mu nzu. | |||
Utazi umwanzi ashima inda. | |||
Utazi umwanzi asiga umubiri. | |||
Utera uburezi arabwibanza. | |||
Uticaniye ntarahurira undi. | |||
Utinura itari iye ayigeza ku mabya | |||
Utuka utamutuka aba yitutse. | |||
Utuma abahutu atuma benshi. | |||
Uvoma yanga avoma ibirohwa. | |||
Uvuze ko nyirurugo yapfuye si we uba amwishe. | |||
Uwabike ntasaba arasumbakaza. | |||
Uwabuze imfura ata ibiheko. | |||
Uwagumiwe ahagamwa n’amazi. | |||
Uwahawe n’Imana ntiyamburwa n’umuyaga. | |||
Uwambaye ikirezi ntamenya ko cyera. | |||
Uwambaye ubusa ni we ugira ndende. | |||
Uwanga amazimwe abandwa habona. | |||
Uwanga gutenguhwa atuma mukuru. | |||
uwanze kumva bwira aneye rimwe | |||
uwanze kumva ntiyanze kubona | |||
Uwanze kwumva abwirwa ari uko amaso atukuye. | |||
Uwanze kwumva ntiyanze kubona. | |||
Uwanze kwumvira se (na nyina) yumvira ijeri. | |||
Uwanze nyakabwana ayangana n’ibyana byayo. | |||
Uwarerewe n’Imana agira ngo arusha abandi guhana. | |||
Uwariwe n’inzoka atinya n’umunyorogoto. | |||
Uwarose nabi burinda bucya. | |||
Uwarya amabyi yarya ikirundo. | |||
Uwashatse neza ahura n’uwashatse nabi akamuseka agakwenkwemura. | |||
Uwashirijwe n’intorezo ntiyadonderwa n’irago. | |||
Uwenze make (amarwa) ntaba yanze ababo. | |||
Uwenze uwo undi yiga gusya. | |||
Uwiba ahetse aba abwiriza uwo mu mugongo. | |||
uwiba ahetse aba yigisha uwo mugongo | |||
Uwibeshya ahomera iyonkeje. | |||
Uwica imbeba ntababarira ihaka. | |||
Uwicishije inkware ukwaha ahora akumanitse. | |||
Uwifuje umugisha w’undi annya ibuye. | |||
Uwifuza icyo azabona aravuga ngo icyampa ngapfa. | |||
Uwigize igihuru anebwamo. | |||
Uwigize igitebo ayora ivu. | |||
Uwirinda imishyukwe ayinyarira hakiri kare. | |||
Uwitonze (ugiye kera) akama ishashi. | |||
Uwitonze akama ishashi. | |||
Uwitonze atoragura icyatakaye. | |||
Uwitonze atura mu itongo ry’inkuba. | |||
Uwitumiye yitwaza intebe. | |||
Uwiturwa ineza n’uwo yayigiriye aba agira Imana. | |||
Uwivumbuye n’ubundi aba yivumbitse. | |||
Uwiyishe ntaririrwa. | |||
Uwo kitararya (kitarahanda) agira ngo nta menyo kigira. | |||
Uwo uzaheka ntumwicisha urume. | |||
Uwo zivugutiwe ni wo zinywa. | |||
Uwububa abonwa n’uhagaze. | |||
Uyambariza ku ziko ikagusiga ivu. | |||
Uyikura mu kabindi ikagukura mu bagabo. | |||
Uzabona uri i Rwanda. | |||
Uzangaye guhera ntuzangaye gutinda. | |||
Uzangaye gutinda ariko ntuzangaye guhera. | |||
Uzapfa akakurushya ntakagucure. | |||
Uzasya mvome. | |||
V | |||
Vuguziga ni umwana w’Umunyarwanda. | |||
W | |||
Wabanguka ngo ushimwe, ugasanga umugayo wagutanzeyo. | |||
Wanga gucyura ihene hakibona, bwakwira ugahebeba nka yo. | |||
Wanga kwenda umuja bugacya atwite. | |||
Wigana ingendo y’undi ugatagataga. | |||
Wikanira umugisha w’undi ukannya ibuye. | |||
Wima igihugu amaraso, imbwa zikayanwera ubuntu. | |||
Wiringira amahoro amaherere ari inyuma (yaraye ku nzira). | |||
Wiringira ijosi rikakubyarira umwingo. | |||
Wirukana imbwa akari kera ukayimara ubwoba. | |||
Wirukana umugore uguguna igufa ukazana urimira bunguri. | |||
Wishinga imishinga y’imishino ugasarura imishumi y’ishati. | |||
Wishinga innyo y’undi iyawe ikarangara. | |||
Witaba kare ugatumwa kure. | |||
Y | |||
YEZU ATI WABIMENYE | |||
Z | |||
Zikama ababiri. | |||
Zikama abahari | |||
Zikamwa ayo zitahanye. |