Ikibaya cya Suguta

Kubijyanye na Wikipedia
Ikibaya cya Suguta

Ikibaya cya Suguta, izwi kandi ku izina rya Suguta Mud Flats, ni igice cyumutse mu kibaya kinini cya Rift muri Kenya (Afurika), mu majyepfo y’ikiyaga cya Turkana.

Aho biherereye[hindura | hindura inkomoko]

Ikibaya cya Suguta muri iki gihe ni kimwe mu bice byumye muri Kenya, imvura igwa buri mwaka munsi ya milimetero 300 (12 muri). Ikiyaga cya Logipi ibihe byuzura igice gito cyamajyaruguru yikibaya. Ikibaya gifite igorofa isa naho igera kuri metero 980 hejuru yinyanja. Ihana imbibi nubutaka mu burasirazuba no mu burengerazuba buzamuka kugera kuri metero 1.300 (kandi 3,300) kandi bugashyirwaho akanyabugingo. Ikirunga cya Barrier, ikigo kinini cy’ibirunga, gitandukanya ikibaya n'ikiyaga cya Turkana. Umusozi wa Ngiro uzamuka mu burasirazuba bw'ikibaya cya Suguta. Escarpment ya Losiolo, yazamutseho metero 2000 (6,600 ft) hejuru yubutaka bwikibaya kuruhande rwiburasirazuba hafi ya Maralal itanga kimwe mubintu bitangaje byerekana ikibaya cya Kenya. Namarunu, ikirunga gikora mugihe cyamateka, kigera mu kibaya kuva kurukuta rwiburengerazuba.

Ikibaya cya Suguta giherereye ku murongo wa Gregory Rift, wagize amakosa muri kariya gace kuva Pliocene ku mukandara wa kilometero 35 z'ubugari. Umukandara uri hagati yubutaka bwa Ngiro uzamuka iburasirazuba na Loriu Plateau iburengerazuba, kandi ubyibushye mubice byuburasirazuba. Ibirunga byashyizwe ahagaragara birimo basalts, tuffs n ivu byakozwe hagati yimyaka miriyoni 4.2 na 3.8 ishize, ibicuruzwa byibirunga bya trachytic kuva miriyoni 3,8 kugeza kuri miliyoni 2.6 ishize hamwe nubutare bwa basaltike na alkali byakozwe kuva icyo gihe kugeza ubu. Muri Pliocene yo hambere icyerekezo cya horizontal ntoya - icyerekezo cyo kwaguka gutandukana - yari NW-SE. [4]

Hayidoroji[hindura | hindura inkomoko]

Ikiyaga cya Suguta cyigeze kuzura ikibaya, rimwe na rimwe cyuzura mu kiyaga cya Turkana. Urwego rw'ikiyaga rwazamutse kandi rugabanuka inshuro nyinshi mu myaka 18.000 ishize kubera impinduka z’imvura mu gihe cy’Afurika cy’ubushuhe bwatangiye kuva mu 14.800 kugeza mu myaka 5.500 ishize. Urwego rwikiyaga rwatangiye kugabanuka hashize imyaka 8000, rugabanuka kuri metero 250 (820 ft). [1]

Ikibaya gitwarwa numugezi wigihe, uruzi rwa Suguta, mugihe cyimvura kigize ikiyaga cya Alablad cyigihe gito, ikiyaga cya playa gihuza ikiyaga cya Logipi mumajyaruguru yikibaya. Mu gihe cyizuba amasoko ashyushye afasha kubungabunga amazi yikiyaga cya Logipi, gifite metero 3 (9.8 ft) kugeza kuri metero 5 (16 ft) mubwimbitse bwacyo, hafi kilometero 6 (3.7 mi) ubugari na kilometero 3 (1.9 mi ) ubugari [5]

Ibidukikije[hindura | hindura inkomoko]

Amazi yumunyu atanga ibiryo bya cyano-bacteri nizindi plankton, nazo zikaba ibiryo bya flamingoes. Kubera kutagerwaho nikirere gikaze, hamwe nubushyuhe bwinshi, gusa ba mukerarugendo biyemeje gusura iki kibanza. [6]

Ikibaya gikoreshwa nk'ubwihisho na Pokot na Turkana inka. Igipolisi gifatwa nkakarere "ntakigenda" kubera ibidukikije bikaze cyane kandi bizwi nabanyenduga hamwe nubutaka. [7]