Igiturukiya

Ikarita y’Ikinyaturukiya

Ururimi rwa Igiturukiya cyangwa Igituruki , Ikinyaturukiya (izina mu giturukiya : Türkçe cyangwa Türk dili, Türkiye Türkçesi) ni ururimi rw’abaturukiya na rwa Turukiya na Shipure y’Amajyaruguru. Itegekongenga ISO 639-3 tur.

Alfabeti y’ikinyaturukiya

Ikinyaturukiya kigizwe n’inyuguti 29 : a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z

inyajwi 8 : a e ı i o ö u ü

indagi 21 : b c ç d f g ğ h j k l m n p r s ş t v y z

A

B

C

Ç

D

E

F

G

Ğ

H

I

İ

J

K

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

a

b

c

ç

d

e

f

g

ğ

h

ı

i

j

k

l

m

n

o

ö

p

r

s

ş

t

u

ü

v

y

z

umugereka – ubuke

Turukiya

• a / ı / o / u → -lar :
  • ayak – ayaklar ikirenge – ibirenge
  • ağaç – ağaçlar igiti – ibiti
  • taş – taşlar ibuye – amabuye
  • balık – balıklar ifi – amafi
  • tavşan – tavşanlar urukwavu – inkwavu
  • kadın – kadınlar umugore – abagore
  • kız – kızlar umukobwa – abakobwa
  • oğlan – oğlanlar umuhungu – abahungu
  • çocuk – çocuklar umwana – abwana
  • kol – kollar ukuboko – amaboko

• e / i / ö / ü → -ler :
  • erkek – erkekler umugabo – abagabo
  • bebek – bebekler uruhinja – impinja
  • el – eller ikiganza – ibiganza
  • ev – evler inzu – amazu
  • diş – dişler iryinyo – amenyo

Amagambo n’interuro mu gituruki

Inkoranyamagambo

• Merhaba – Muraho
• Hoş geldin – Murakaza neza
• Nasılsın? – Amakuru?
• İyiyim – Ni meza

• Hangi dilleri konuşabiliyorsun? – Uvuga izihe ndimi?
• Biraz Ruandaca konuşabiliyorum – Kinyarwanda cyanje n'igikye
• Bilmiyorum – Simbizi
• Biliyorum – Ndabizi
• Türkçe kitap – Igitabo mu gituruki

• Evet – Yego
• Hayır – Oya

• Ne? – Iki?
• Neden? / Niye? / Niçin? – Kuki?
• Nasıl? – Bite?
• Kim? – Nde?
• Kimler? – Bande?
• Ne zaman? – Ryali?

• çocuk – umwana
  • çocuğum – umwana wanjye
  • çocuğun – umwana wawe
  • çocuğu – umwana we
  • çocuğumuz – umwana wacu
  • çocuğunuz – umwana wanyu
  • çocuğu – umwana wabo
• kitap – igitabo
  • kitabım – igitabo cyanjye
  • kitabın – igitabo cyawe
  • kitabı – igitabo cye
  • kitabımız – igitabo cyacu
  • kitabınız – igitabo cyanyu
  • kitabı – igitabo cyabo
• inek – inka
  • ineğim – inka yanjye
  • ineğin – inka yawe
  • ineği – inka ye
  • ineğimiz – inka yacu
  • ineğiniz – inka yanyu
  • ineği – inka yabo

• Gidiyorum – Ndagenda cyangwa Ngiye
• Gidiyorsun – Uragenda cyangwa Ugiye
• Gidiyor – Aragenda cyangwa Agiye
• Gidiyoruz – Turagenda cyangwa Tugiye
• Gidiyorsunuz – Muragenda cyangwa Mugiye
• Gidiyorlar – Baragenda cyangwa Bagiye

• Yiyorum – Ndarya
• Yiyorsun – Urarya
• Yiyor – Ararya
• Yiyoruz – Turarya
• Yiyorsunuz – Murarya
• Yiyorlar – Bararya

Imibare

Igituruki Gishaje

• sayı – umubare
• sayılar – imibare
• bir – rimwe
• iki – kabiri
• üç – gatatu
• dört – kane
• beş – gatanu
• altı – gatandatu
• yedi – karindwi
• sekiz – umunani
• dokuz – icyenda
• on – icumi
• on bir – cumi na rimwe
• on iki – cumi na kaviri
• on üç – cumi na gatatu
• on dört – cumi na kane
• on beş – cumi na gatanu
• on altı – cumi na gatandatu
• on yedi – cumi na karindwi
• on sekiz – cumi n’umunani
• on dokuz – cumi n’icyenda
• yirmi – makumyabiri
• yirmi bir – makumyabiri na rimwe
• yirmi iki – makumyabiri na kaviri
• yirmi üç – makumyabiri na gatatu
• yirmi dört – makumyabiri na kane
• yirmi beş – makumyabiri na gatanu
• yirmi altı – makumyabiri na gatandatu
• yirmi yedi – makumyabiri na karindwi
• yirmi sekiz – makumyabiri n’umunani
• yirmi dokuz – makumyabiri n’icyenda
• otuz – mirongo itatu
• kırk – mirongo ine
• elli – mirongo itanu
• altmış – mirongo itandatu
• yetmiş – mirongo irindwi
• seksen – mirongo inani
• doksan – mirongo cyenda
• yüz – ijana
• bin – igihumbi

Wikipediya mu gituruki

• http://tr.wikipedia.org/wiki/Ana_Sayfa

Imiyoboro

• Türk Dil Kurumu (mu gituruki)