HADADA IBIS

Kubijyanye na Wikipedia

Hadada Ibis[hindura | hindura inkomoko]

Hadada ibis

Hadada Ibis ni inyoni kavukire ikomoka muri afrika kavukire munsi y'ubutayu bwa sahara ikaba arinyoni

ivuga amajwi aranguruye ikagira amajwi atatu kugeza kuri ane. akaba inyoni ushobora gusanga

mubishanga, ariko cyame cyane wayisanga hafi y'abantu,igakunda kurisha mu mirima ndetse no mubusitani,

iyo imaze gukura igira amaguru maremare ,amababa asa icyatsi cyibisi cyangwa umutuku.nigake uzasanga,

yavuye mugace ijya mukandi ariko zizwiho gukora ingendo cyane cyane mugihe cy'amapfa. umubare munini

wazo wariyongereye muri afrika yepfo.cyane cyane zigana ahantu hatuwe n'abantu.[1]

Ibyiciro rusange (taxonomy)[hindura | hindura inkomoko]

Hadada ibis yaje gushirwa mu byiciro muwa 1790 ,yaje gushyirwa mu bwoko bumwe na Hagedashia ariko kuva

ubwo yaje gushirwa mubwoko bwa Bostrychia.[2]

Imiterere[hindura | hindura inkomoko]

Hadada ni nini hafi (76cm (30in) iyi Ibis ikaba ifite ibara rijya gusa n'ivu, ibis y'ingabo n'ingore birasa , ifite

umugongo muto wera, ikagira amaguru yirabura , gusa rimwe na rimwe usanga asa umutuku, ikagira

amababa akomeye kandi yagutse, ashobora guhaguruka kandi byihuse. ifite ijwi rirenga kandi ryihariye

ihamagara ryayo rikunze kunvikama mugihe inyoni zihagurutse, cyangwa mugihe inyoni zishyikirana.

urugero nko mugitondo cyakare mugace zituyemo.[3]

Imiturire[hindura | hindura inkomoko]

Iyi Ibis yororoka muri africa yo munsi y'ubutayu bwa sahara mu bwatsi bufunguye,savanna,ibishanga

ndetse naza pariki zo mumijyi, nubusitani bunini. iyi nyoni iboneka muri;

Sudani, uburundi, ethiopia,Senegali, tanzania,Uganda,Gabon congo na cameron,Gambia ,kenya

Somalia Lesoto botswana,Eswatin,Mozambique ,zimbabwe,namibia na africa yepfo.

ibwiyongere bwa Hadada ryariyongereye muri afrika yepfo ishyuro zigera kuri ebyiri n'igice.

mu kinyejana cya 20 mugihe cyo kwinjiza ibiti muduce tutagiraga agaciro imishinga yo gutera

ibiti nabyo byafashishe ibis mu kwiyongera kwazo, kuko bigaragara ko ikunda ubutaka bworohereye [4]

Imyitwarire n'ibidukikije[hindura | hindura inkomoko]

Hadada Ibis ikunda kuguruka mu gitondo, na nimugoroba [5] , ikunda kurya Hadada ibis ikunda gufungura

eggs

utuntamanswa ikoresheje umunwa wayo ukomeye kugirango ibanze isuzume kubutaka bwaho bworoshye

igakunda kurya utunyamaswa duto nk'inzoka , prown ya parktown, iitagangurirwa nutundi dukoko duto.

iyi nyoni kandi irisha byoroshye nk'urusenda.igakunda kugira isuku akenshi aho zirara.

kimwe nkandi moko ya ibis. ikunda kurisha umuhigo utagaragara nka livre zo munsi y'ubutaka butagaragara

ibyobo bizifasha kurisha ndetse no kumenya utunyamanswa turi mubitaka.

hadada ya menyekanye mu mijyi myinshi yo muri afrika kandi yihanganira kuba hafi y'abantu.

Hadada ifite ubushobozi bwo kumenya umuvuduko abantu bari kugenderaho kugirango ibashe guhunga.

hadada ibisi kandi yagize uruhare mu kurema ubwoko bw'inyoni nyishi ku bibuga by'indege nka kenya

na afrika y'epfo.

ubworozi bwayo butangira nyuma y'invura,muntara ya cape zororoka cyane kuva mu kwakira

kugeza mu gushyingo. icyari cyayo ikunda kukimanika mubiti hejuru ikaba itera amagi atatu kugera kuri ane.[6]

Umuco[hindura | hindura inkomoko]

Ihamagarwa rya Hadada Ibis rifatwa nk'ikimenyetso cy'invura mu bice bya lesoto, Abantu ba xhosa bakoresha

izina ingangane risobanura ibis, bitandukanye na cyera , indimi nyishi nyafurika nka onomatopoeic. azwi nka

zililili muri chewa, chinawa muri chiyao , chihaha cyangwa mwanawawa muri tumbuka na malawi muri konde,

abahigi babayoroni babonaga ari inyoni nziza yo kurya. muri zululand izina ingqamathumba ryerekanako umuntu

wese usebya inyoni azavamo ibisebe, iyo ziguruka ubudahwema, bivuga gusarura umusaruro mwinshi muri uwo

mwaka.imvugo utahthisele amathohe ingangane bisobanura ngo yafashwe ibyari bya hadeda ni imvugo ikoreshwa

mu kwerekana ko umuntu yababaje, umuntu wihorera kandiko agomba kwitonda.[7]