Anemie

Kubijyanye na Wikipedia
Umwana urwaye anemia

nemia cyangwa anemia (Icyongereza cyo mu Bwongereza) ni indwara iterwa n'amaraso aho amaraso afite ubushobozi buke bwo gutwara ogisijeni bitewe n'umubare muto ugereranije n'uturemangingo tw'amaraso atukura, cyangwa kugabanuka kwa hemoglobine. [1]Iyo amaraso make aje gahoro gahoro, ibimenyetso akenshi ntibisobanutse, nko kunanirwa, intege nke, guhumeka nabi, kubabara umutwe, hamwe nubushobozi buke bwo gukora siporo.[2][3]

Iyo kubura amaraso make, ibimenyetso bishobora kubamo urujijo, kumva ko umuntu agiye gushira, guta ubwenge, no kugira inyota. Anemia igomba kuba ingirakamaro mbere yuko umuntu ahinduka ibara. Ibimenyetso byinyongera birashobora kubaho bitewe nimpamvu yabyo. Kubura amaraso make birashobora kongera ibyago byo guterwa amaraso nyuma yo kubagwa. Anemia irashobora kuba iyigihe gito cyangwa kirekire kandi irashobora gutandukana kuva byoroheje bikabije.[4][5]

Ibimenyetso[hindura | hindura inkomoko]

Ibimenyetso nyamukuru bishobora kugaragara muri anemia[6]

Anemia ifatwa nkindwara ikunze kugaragara. Umuntu ufite ikibazo cyo kubura amaraso make ntashobora kuba afite ibimenyetso bitewe nimpamvu yabiteye, kandi nta bimenyetso bishobora kugaragara, kuko kubura amaraso byoroheje, hanyuma ibimenyetso bikarushaho kuba bibi uko amaraso make akomera. Umurwayi ufite ikibazo cyo kubura amaraso make arashobora kuvuga ko yumva ananiwe, afite intege nke, ubushobozi bwo kugabanuka, kandi rimwe na rimwe kubura umwuka mukoresheje imbaraga. [7]

Ibimenyetso byo kubura amaraso birashobora kuza vuba cyangwa buhoro. [8] Kera hakiri ibimenyetso bishobora kuba bike cyangwa ntabimenyetso. [8] Niba amaraso make akomeje buhoro (karande), umubiri urashobora guhinduka no kwishyura izo mpinduka. Muri iki gihe, nta bimenyetso bishobora kugaragara kugeza igihe amaraso make akabije. [9] [10] Ibimenyetso bishobora kubamo kumva unaniwe, intege nke, kuzunguruka, kubabara umutwe, kubura imbaraga zumubiri (biherekejwe no guhumeka neza no gutera umutima byihuse), guhumeka, ingorane zo guhugukira, gutera umutima bidasanzwe cyangwa kwihuta kumutima, amaboko n'ibirenge bikonje, guhora wumva bikonje, ububabare bwururimi, uruhu rwera cyangwa umuhondo, isesemi, ubushake buke, gukomeretsa byoroshye no kuva amaraso, intege nke z'imitsi . [8] Anemia ikura vuba, akenshi, ifite ibimenyetso bikomeye, harimo, kumva ucitse intege, kubabara mu gatuza, kubira ibyuya, inyota yiyongera, no kwitiranya ibintu. [8] Hashobora kubaho ibimenyetso byinyongera bitewe nimpamvu yabyo.

Icyiyitera[hindura | hindura inkomoko]

Igishushanyo cyerekana selile zisanzwe zitukura zitembera mumitsi yamaraso. Ishusho ya inset yerekana igice-cyama selile isanzwe itukura hamwe na hemoglobine isanzwe[11]

Impamvu zitera amaraso make zishobora gushyirwa mubikorwa nko kwangirika kwamaraso atukura (RBC), kwiyongera kwa RBC (anemia hememia), gutakaza amaraso no kurenza urugero rwamazi ( hypervolemia ). Benshi muribo barashobora gukorana kugirango batere amaraso make. Impamvu zikunze gutera kubura amaraso ni ugutakaza amaraso, ariko mubisanzwe ntabwo bitera ibimenyetso biramba keretse niba umusaruro wa RBC ugereranyije ugereranije niterambere, naryo, cyane cyane kubura iron . [12]

Referances[hindura | hindura inkomoko]

  1. https://emedicine.medscape.com/article/198475-overview
  2. https://emedicine.medscape.com/article/198475-overview
  3. https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/anemia
  4. Smith RE (March 2010).
  5. Rhodes, Carl E.; Varacallo, Matthew (March 4, 2019).
  6. http://www.emedicinehealth.com/anemia/page3_em.htm
  7. "Exercising With Anemia: Prescription for Health". Medscape (in Icyongereza). Retrieved 2022-01-08.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 "What Are Symptoms of Anemia?". National Heart, Lung, and Blood Institute. 2022-03-24. Retrieved 2022-06-26.
  9. eMedicineHealth > anemia article Author: Saimak T. Nabili, MD, MPH.
  10. "Anemia". www.hematology.org (in Icyongereza). Retrieved 2022-01-08.
  11. https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/sickle-cell-disease
  12. "Anemia | NHLBI, NIH". www.nhlbi.nih.gov. Retrieved 8 February 2022.