Abana 9 mu bana 10 bafite ubumuga ntibiga

Kubijyanye na Wikipedia

Ubumuga mu Bana: Iterambere ry'Imiryango y'Abafite Ubumuga mu Rwanda[hindura | hindura inkomoko]

Ihuriro ry’Imiryango y’Abafite Ubumuga mu Rwanda (NUDOR) ryavugishaga ko abana bafite ubumuga batiga icyenda mu mashuri, ntitubikwiye gukora kugirango bige nk’abandi.

Ubusanzwe[hindura | hindura inkomoko]

Mu Karere ka Rulindo, ihuriro ry'Imiryango y'Abafite Ubumuga rwateguwe ubukangurambaga bwiswe ‘Kuvuza Inzogera’ rikorera mu Murenge wa Rusiga, kuri rusange rw'amashuri rwa Rukinga (G.S Rukinga). Iby'uburezi bwa gisubizo byahuguriwe mu mwanya w’umunota umwe, hagamijwe gukangurira buri wese kwita ku burezi bw’abafite ubumuga no kubahiriza uburenganzira bwabo.

Urukiko rwo mu mashuri abanza n’ayisumbuye cya Rukinga rurimo gushyiraho abana bose, hagamijwe gukemura ubw’ingingo cyangwa ubw’umutwe, bikabereka inzogera mu gihe kingana n’umunota umwe. Uruhara rwa NUDOR rwashyiriweho inzego zitandukanye za rusange.

Umwarimu Munyakazi na NUDOR[hindura | hindura inkomoko]

Umwarimu witwa Etienne Munyakazi, ushyira mu bikorwa na NUDOR, yavuze ko abanyeshuri b’uburezi bwa gisubizo mu ishuri ry'icyenda bashobora kwigana mu buryo busanzwe. Kandi amagambo y'umwarimu agira ati, “Ururimi (rw’amarenga) ntirukwiye kwigishwa mu rundi rurimi. Ni yo mpamvu wabonye ko ntigeze mbumbura umunwa wanjye.”

Abanyeshuri bose babifashe abagize ubumuga barushanwa gukoresha ururimi rw'amarenga. Abateacher bose bayandika ku kibaho kiri imbere mu ishuri, bashyira mu bikorwa amakuru y'uburyo bwa gisubizo.

Umubare Munini wa Bafite Ubumuga[hindura | hindura inkomoko]

Mu Rwanda, hagize umubare munini w'abana bafite ubumuga batiga mu mashuri. Ibarura ry'abana bafite ubumuga mu mashuri y'incuke ryongeye kugaragaza ko ikibazo cy'abana bafite ubumuga batiga cyagikomeye.

Ubumuga kandi Bwahawe[hindura | hindura inkomoko]

U Rwanda rushyira umukono ku masezerano y'Umuryango w'Abibumbye kuva muri 2008, agamije gukemura uburezi bw'abafite ubumuga. Inama y'Abafite Ubumuga yashyizweho kandi yongera gushyira mu bikorwa icyo kibazo.

Muri 2014, ibarura ryakozwe mu mashuri ryagaragaje ko abana 24,862 bafite ubumuga ari bo bonyine bigaga mu mashuri y'incuke, abanza no mu cyiciro rusange cy’amashuri yisumbuye.

Impamvu yo Kwigisha Abana Bafite Ubumuga[hindura | hindura inkomoko]

Mu byo Munyakazi avuga, icyo gihe ari ikibazo cy'umyumvire, ntabwo ari ibintu bihenze. Abafite ubumuga bakemera gukomeza kubahiriza uburenganzira bwabo mu gusoma no kwandika, kandi icyo gihe bifasha cyane mu kujya ku buryo bwa gisubizo.

Ikibazo Cy'Abana Bafite Ubumuga[hindura | hindura inkomoko]

NUDOR iravuga ko ku isi yose, abana batajywa mu ishuri kuko bafite ubumuga. Inama y'Abafite Ubumuga yasabwe n'ishami ry'Umuryango w'Abibumbye (UNICEF) ryo kuba bafite uburenganzira bw'umwana batajywa mu ishuri.

Mu Rwanda, umubare munini w'abana bafite ubumuga batiga. Amashuri abanza, abayisumbuye, n'icyiciro rusange cy'amashuri yisumbuye, bavuga ko ari benshi bafite ubumuga batajywa ku ishuri.

Urukiko Rwo mu Rwanda rukora ibishoboka[hindura | hindura inkomoko]

U Rwanda rukora ibishoboka byose kugirango abana bose bajye mu ishuri, ubushakashatsi bwo mu 2014 bwakozwe n'Umuryango w'Abibumbye (UNICEF) buvuga ko ku isi yose, abana bacyenda mu bana icumii bafite ubumuga batajywa mu ishuri.

Inama y'Umuryango w'Abibumbye (UNICEF)[hindura | hindura inkomoko]

Mu bihe byose, UNICEF yashatse ibikorwa byiza kugira ngo abana bose bajye mu ishuri, buri mwana yabyaye mu muryango, no kuba n'ubumuga, bigerweho uburenganzira bwe bwose.


Amashuri Abanza[hindura | hindura inkomoko]

Mu Rwanda, hashyizweho inama y’Umuryango w’Abibumbye y’Abafite Ubumuga (NUDOR), aho abifashisha ababyeyi n'abaturage mu kwigisha abana babo kwigira mu mashuri. Inama y'Umuryango w'Abibumbye (NCPD) irimo gutegura abaturage gukoresha uburezi bw'abafite ubumuga.


Ibibazo n'Imirimo[hindura | hindura inkomoko]

Mu Rwanda, aribyo byatewe n'ibigo by’amashuri bitaragera ku rwego rwo gutanga uburezi buhamye ku bafite ubumuga. Abarezi bafite ubumenyi mu kwigisha abafite ubumuga bakiri bake, aho bagiye barakomeza kubahiriza uburenganzira bwabo.


Umusanzu[hindura | hindura inkomoko]

Ubumuga mu bana ni ikimenyetso cy'umuryango mwiza n'umwambaro w'imikorere y'abana. Mu mwaka wa 2008, u Rwanda rushyira umukono ku masezerano y'Umuryango w'Abibumbye, icyo gihe cyashoboraga gukemura uburezi bw'abafite ubumuga.


Igitangaje[hindura | hindura inkomoko]

Ubusanzwe, ihuriro ry'Imiryango y'Abafite Ubumuga mu Rwanda rikora ibikorwa byiza mu kugira ngo abana bose bajye mu ishuri, babone umurego w'ubumuga, bafashe gusoma no kwandika.


Ibi bigaragara ko mu gihugu cyacu, hari ibintu byiza bikwiye kubikorwa mu kwigisha abana bafite ubumuga. UNICEF yateguweho mu mwanya w'ibibazo by'uburezi, ishingiye ku gusoma no kwandika, bigaragara ko u Rwanda rufite inshingano yo kwigisha abana bose, ariko kandi guhura n'ibyo bavuga.

  • Izina ry'Inyegarabitekerezo: kigali today

Igihe: 17-03-2019 Igitabo: Kigali Today Itegure: KT Editorial Link: [Abana 9 mu bana 10 bafite ubumuga ntibiga - Kigali Today](https://www.kigalitoday.com/uburezi/amashuri/article/abana-9-mu-bana-10-bafite-ubumuga-ntibiga)